Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej Ministra Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie zgody na refundację leku z dnia 2020-10-19.

Adresat:
Naczelny Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.511.397.2020
Data sprawy:
2020-10-19
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej Ministra Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie zgody na refundację leku.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2019 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2019 r. i zobowiązał Organ do wydania decyzji o refundacji leku. Zdaniem Sądu dokonując wykładni językowej i funkcjonalnej art. 39 ust. 3e pkt 5 ustawy o refundacji należy zwrócić uwagę, że nie ma on charakteru bezwzględnego, a warunkowy. Uzależnia on bowiem odmowę wydania zgody, od przypadku, gdy wniosek dotyczy leku, dla którego można zastosować procedurę opisaną w art. 4b Prawa farmaceutycznego. Oznacza to, że o ile stan faktyczny analizowanej sprawy będzie wskazywał, że można zastosować procedurę opisaną w art. 4b Prawa farmaceutycznego, dopiero wówczas zachodzą przesłanki do odmowy refundowania spornego leku. Przeciwnie uznał Minister Zdrowia, dokonując oceny z punktu wyłącznie teoretycznych możliwości zastosowania ww. procedury. Zdaniem Sądu, Organ nie ma racji. Zastosowanie danej normy nie może być czynione w oderwaniu od stanu faktycznego sprawy dotyczącej wnioskodawcy ubiegającego się o refundację. Tymczasem, na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, sytuacja możliwości zastosowania procedury nie zachodzi i jest to okoliczność bezsporna. Przedmiotowy wyrok został zaskarżony przez Ministra Zdrowia skargą kasacyjną. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich skarga kasacyjna Ministra Zdrowia powinna zostać oddalona, bowiem wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego został wydany zgodnie z obowiązującym prawem. Organ nie uwzględnił indywidualnego charakteru postępowania refundacyjnego podczas badania przesłanek negatywnych wydania zgody na refundację leku. Błędna wykładnia art. 39 ust. 3e pkt 5 ustawy o refundacji doprowadziła do odmowy wniosku o refundację, pomimo spełnienia przez Pacjenta wszystkich kryteriów z art. 12 ustawy o refundacji świadczących o prawie do refundacji spornego lek.

 


Data odpowiedzi:
2020-11-10
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (wyrok z 10 listopada 2020 r., sygn. akt II GSK 833/20).
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego na gruncie art. 39 ust. 3e pkt 5 ustawy o refundacji w związku z art. 4b Prawa farmaceutycznego, nie może chodzić o samo hipotetyczne zastosowanie procedury, do której przepis ten odsyła. Należy więc przyjąć, że chodzi o procedurę, w odniesieniu do której istnieje rzeczywista możliwość weryfikacji jej wdrożenia. Oznacza to w konsekwencji, że warunkiem koniecznym oceny odnośnie do zaktualizowania się przesłanki negatywnej, jest wdrożenie procedury określonej w art. 4b ustawy Prawo farmaceutyczne, a organ rozpatrujący wniosek refundacyjny jest zobowiązany tą okoliczność faktyczną wykazać. Według NSA to podejście to, koresponduje tym argumentem natury aksjologicznej, który nakazuje uwzględniać znaczenie podstawowego celu norm prawnych gałęzi prawa administracyjnego. Celem tym jest zaspokajanie podstawowych potrzeb ludzkich w relacji do oczekiwanego i pożądanego stopnia jego realizacji mierzonego poziomem ich zaspokojenia, który z kolei nie pozostaje bez wpływu na ocenę społecznej skuteczności prawa administracyjnego, a przez to również na ocenę odnośnie do miary efektywności rozwiązań prawnych służących ochronie i realizacji prawem chronionych wartości oraz przeciwdziałających ich naruszaniu.