Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie odrzucenia skargi na uchwałę Rady Gminy w sprawie przyjęcia deklaracji o nazwie - "Gmina N. wolna od ideologii LGBT" z dnia 2020-10-29.
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie odrzucenia skargi na uchwałę Rady Gminy w sprawie przyjęcia deklaracji o nazwie - "Gmina N. wolna od ideologii LGBT".
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zaskarżona uchwała Rady Gminy nie dotyczy spraw z zakresu administracji publicznej, gdyż nie stanowi realizacji zadania publicznego przypisanego temu organowi samorządu terytorialnego w drodze ustawy, nie nakłada obowiązku, nie stwierdza uprawnienia lub obowiązku, jak też nie tworzy i nie znosi istniejącego stosunku prawnego. Jako taka jest niewładczą formą działania organu samorządu terytorialnego i nie stanowiąc ani aktu prawa miejscowego, ani nie dotycząc spraw z zakresu administracji publicznej nie podlega kontroli sądu administracyjnego.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich Wojewódzki Sąd Administracyjny jako kryterium oceny przyjął enumerację pozytywną cech, które powinien posiadać akt, aby mógł zostać uznany za podjęty w sprawie z zakresu administracji publicznej. Nawet przyjmując powyższy pogląd o wąskim rozumieniu pojęcia spraw z zakresu administracji publicznej należy stwierdzić, że zaskarżona uchwała posiada wszystkie przypisywane takim aktom cechy. Zaskarżona uchwała jest aktem podjętym w sprawach z zakresu administracji publicznej, ponieważ posiada wszystkie cechy, które przypisuje się takim aktom w orzecznictwie, nakłada ona obowiązki i wyznacza dyrektywy działania dla innych organów gminy i podległych jej jednostek organizacyjnych. Sformułowała również władcze zalecenia dla organu wykonawczego gminy oraz podległych gminie jednostek organizacyjnych, zwłaszcza dyrektorów szkół i innych placówek oświatowych, bez wskazania wymaganej do tego szczególnej normy kompetencyjnej, ingerując jednocześnie w zakres zadań innych podmiotów. W konsekwencji należy stwierdzić, że Wojewódzki Sąd Administracyjny niewłaściwie ocenił, że zaskarżona uchwała nie może być przedmiotem kontroli sądu administracyjnego ze względu na brak cech aktu ze sfery publicznoprawnej.
W ocenie Rzecznika nawet w przypadku przyjęcia, że uchwała nie zawiera elementów władczych, ale stanowi deklaracją ideową, do której podjęcia rada gminy jest uprawniona w ramach swoistej wolności wypowiedzi organu samorządowego, deklaracja ta jest niezgodna z prawem, ponieważ zawiera treści sprzeczne z zasadą niedyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, a także ogranicza prawa obywatelskie. Stoi więc w sprzeczności z Konstytucją oraz prawem Unii Europejskiej. W konsekwencji, nawet gdyby przyjąć za Sądem I instancji, że uchwała nie ma władczego charakteru, a jedynie programowy i intencyjny, niezależnie od tego powinna stanowić przedmiot kontroli sądownictwa administracyjnego pod kątem legalności, w oparciu o szerokie i prokonstytucyjne rozumienie pojęcia spraw z zakresu administracji publicznej.
Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że błędna wykładnia art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. dokonana przez Sąd I instancji doprowadziła do jego niewłaściwego zastosowania w realiach niniejszej sprawy, tj. do odmowy zakwalifikowania uchwały Rady Powiatu z dnia 30 kwietnia 2019 r. w sprawie powstrzymania ideologii gender i „LGBT” do aktów podlegających zaskarżeniu do sądu administracyjnego, a w konsekwencji do wadliwego odrzucenia skargi Rzecznika na tę uchwałę na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a., co czyniło uzasadnionym pierwszy zarzut skargi kasacyjnej. Ponadto, stanowisko strony skarżącej wyrażone w treści drugiego zarzutu skargi kasacyjnej i jego argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, sprowadzające się do stwierdzenia, że legitymacja skargowa Rzecznika Praw Obywatelskich wynika z art. 8 § 1 p.p.s.a. i nie jest uzależniona od wykazania konkretnego naruszenia interesu prawnego, są oczywiście trafne czyniąc uzasadnionym również drugi z zarzutów skargi kasacyjnej.