Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w sprawie z powództwa przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej.

Pozwem z dnia 2 sierpnia 2019 r. powódka wniosła trzy żądania ewentualne - albo o uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej podjętej w dniu 29 czerwca 2019 r. w sprawie wyboru Członków Rady Nadzorczej albo o stwierdzenie jej nieważności albo o stwierdzenie jej nieistnienia. Zasadniczym zarzutem powódki wobec zaskarżonej uchwały Walnego Zgromadzenia było to, że w jej podjęciu brały udział osoby niebędące członkami Spółdzielni Mieszkaniowej osoby, które formalnie posiadają spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, jednak z uwagi na nieuregulowany stan prawny gruntu pod budynkiem, dysponujące wyłącznie ekspektatywą spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich skoro zarzuty pozwu zmierzają do wykazania, że podjęta uchwała jest niezgodna z prawem, a dodatkowo, że jest niezgodna ze statutem, to taki zarzut może stanowić jedynie podstawę ustalenia nieważności uchwały, zaś powództwo o jej uchylenie uznać należy za bezprzedmiotowe. Z tego powodu podlega ono oddaleniu.

Odnosząc się do ewentualnego żądania stwierdzenia nieistnienia uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni wskazać należy, że w ustawie – Prawo spółdzielcze nie zostało zdefiniowane pojęcie „uchwały nieistniejącej”. Ocena zasadności zgłoszonego żądania musi więc uwzględniać wykładnię wypracowaną w orzecznictwie sądowym. Podkreśla się w nim, że stwierdzenie nieistnienia uchwały walnego zgromadzenia dotyczy szczególnie drastycznych uchybień, jakich dopuszczono się przy podejmowaniu uchwał tak, że w ogóle trudno mówić o tym, że doszło do wyrażenia woli przez organ spółdzielni mieszkaniowej. W katalogu przyczyn nieistnienia uchwały bez wątpienia mieści się również sytuacja, gdy zdaniem członka spółdzielni uchwała została podjęta przez organ nieistniejący. Rzecznik jednak zauważył, że w dacie zwołania i odbycia Walnego Zgromadzenia w dniu 29 czerwca 2019 r. okoliczność członkostwa ww. osób w ogóle nie była przedmiotem kontrowersji. Osoby te otrzymały powiadomienie o terminie, miejscu i porządku Walnego Zgromadzenia, zostały wpuszczone na salę obrad i wydano im karty do głosowania. W toku posiedzenia kwestia posiadania członkostwa w Spółdzielni przez te osoby nie była poddawana przez nikogo w wątpliwość. Wątpliwości co do członkostwa omawianej grupy osób pojawiły się dopiero po Walnym Zgromadzeniu. W związku z powyższym, w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich w okolicznościach przedstawionej sprawy także żądanie ustalenia nieistnienia zaskarżonej uchwały jest bezprzedmiotowe.

W związku z powyższym jedynie żądanie stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały, jako sprzecznej z bezwzględnie obowiązującymi przepisami, nadaje się do merytorycznego rozpoznania w przedmiotowej sprawie. Zdaniem Rzecznika powódka nieprawidłowo wskazała jednak przepis prawa, z którym zaskarżona uchwała miałaby być sprzeczna, ponieważ art. 4 ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo spółdzielcze nie reguluje wprost w ogóle materii związanej z wyborem i mandatem członka rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej i może być powołany jedynie związkowo z tymi przepisami rangi ustawy, które określają przesłanki ważności wyboru do rady nadzorczej. Takich przepisów powódka nie wskazała, przywołała jedynie postanowienia statutu Spółdzielni.