Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie wątpliwości co do zasad działania aplikacji "Kwarantanna domowa".

Od początku epidemii do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają od obywateli sygnały dotyczące stosowania aplikacji przygotowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji w celu walki z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.

Rzecznik nie kwestionuje obowiązku przestrzegania kwarantanny oraz innych działań mających na celu zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2, jednak konieczne jest zapewnienie, aby narzędzia wykorzystywane w tym zakresie przez państwo mieściły się w konstytucyjnym standardzie ochrony prywatności i autonomii informacyjnej jednostki, a także spełniały wymogi przewidziane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.

Rzecznik wskazał, że stosowanie technologii mobilnych do kontroli obywateli wiąże się z coraz większymi zagrożeniami związanymi z rozwojem nowych technologii przetwarzania danych (w tym wyzwaniami związanymi z analityką big data). Ze względu na różny poziom kompetencji cyfrowych obywateli, należy też dołożyć jak największych starań, by prawa i obowiązki związane z korzystaniem z aplikacji były przystępnie wyjaśnione i żeby stosowne komunikaty dotarły do wszystkich zainteresowanych.

Do Rzecznika nadal zwracają się osoby obawiające się o swoją prywatność. We wnioskach skierowanych do RPO silnie podkreślane jest poczucie naruszenia autonomii informacyjnej osób poddanych kwarantannie. W przekazanych Rzecznikowi uwagach można dostrzec, że to brak dostatecznych i przystępnych informacji o działaniu aplikacji wzbudza w obywatelach niepokój. Z przekazanych relacji wynika, że również konieczność pozostawania w stałej gotowości do wykonania zadania jest wyzwaniem dla osób pracujących zawodowo oraz chorych.

Główne wątpliwości obywateli wiążą się z zakresem informacji, do jakich ma dostęp aplikacja "Kwarantanna Domowa". W regulaminie aplikacji "Kwarantanna domowa" wskazane jest, że aplikacja do prawidłowego działania wymaga, aby urządzenie mobilne umożliwiało jej w określonych sytuacjach dostęp do: Internetu, aparatu, lokalizacji, zdjęć. Jednak przy pobieraniu aplikacji (np. za pomocą usługi Google Play) wskazany jest o wiele szerszy zakres uprawnień (np. dostęp do mikrofonu). We wnioskach skierowanych do RPO pojawiła się również kwestia samego korzystania z usługi Google Play, w ramach której, niezależnie od samej aplikacji "Kwarantanna Domowa", przetwarzane są dane użytkowników.

W ocenie RPO obywatelom powinny zostać udostępnione jasne, zrozumiałe i wyczerpujące informacje na temat procesu działania aplikacji, tak aby nie było wątpliwości co do zakresu i sposobu przetwarzania informacji dotyczących jednostek. W momencie, w którym kwarantanną jest w Polsce objęte ponad czterysta tysięcy osób, udostępnienie społeczeństwu kompleksowej informacji na temat tego, jakie działania podjął rząd, aby minimalizować wpływ na prywatność środków technologicznych użytych do walki z pandemią, jest niezwykle istotne. Problemem dla osób zgłaszających się do Rzecznika jest również techniczna strona działania aplikacji (nieuznawanie wykonanych zadań, problemy z zainstalowaniem i uruchomieniem aplikacji).

Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o przekazanie informacji o aktualnej ocenie działania aplikacji "Kwarantanna domowa".

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w piśmie z 30 listopada 2020 r. wyjaśnił, że udostępnienie aplikacji „Kwarantanna domowa” ma istotny wpływ na przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się koronawirusa SARS-CoV-2 – głównie dzięki możliwości prowadzenia zdalnego monitoringu osób objętych kwarantanną, a także dzięki umożliwieniu tym osobom zdalnego załatwiania niezbędnych, zważywszy na ich sytuację, spraw. W efekcie zmniejsza to liczbę bezpośrednich kontaktów, co w sytuacji zagrożenia lub stanu epidemicznego ma zasadnicze znaczenie. W kwestii przetwarzania i ochrony danych osobowych należy poinformować, że Minister Cyfryzacji jako administrator danych osobowych użytkowników aplikacji „Kwarantanna domowa” projektując aplikację dołożył wszelkich starań w celu zapewnienia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby przetwarzane były wyłącznie te dane osobowe użytkowników, które są niezbędne dla osiągnięcia celu przetwarzania, jakim jest monitoring realizacji kwarantanny osób, co do których istnieje podejrzenie, że mogą być nosicielami wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19. Pakiet szczegółowych informacji na temat aplikacji „Kwarantanna domowa” i jej działania, regulamin usługi jak też informacje o zmianach w zakresie jej funkcjonowania udostępniony jest na stronie gov.pl. Dodatkowo, w zakładce Materiały; Pytania i odpowiedzi – umieszczone są odpowiedzi na pytania, które najczęściej pojawiają się w przestrzeni publicznej. Jednocześnie, w celu wsparcia użytkowników aplikacji w sytuacjach dla nich problematycznych, związanych z posługiwaniem się aplikacją, została uruchomiona dedykowana infolinia pod numerem 22 165 57 44.