Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia zadłużenia z tytułu wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego z dnia 2020-12-11.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
III.7064.234.2020
Data sprawy:
2020-12-11
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia zadłużenia z tytułu wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego.

W związku z uzyskaniem przez Skarżącą dodatku pielęgnacyjnego do emerytury od dnia 1 lipca 2011 r. działający z upoważnienia Prezydenta Miasta podinspektor w Wydziale Sportu i Spraw Społecznych pismem z dnia 25 maja 2020 r., na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zwrot wypłaconego w okresie od dnia 1 lipca 2011 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. zasiłku pielęgnacyjnego w łącznej kwocie 14 939,36 zł. Organ emerytalny dokonuje potrąceń z tytułu nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego ze świadczenia emerytalnego Skarżącej począwszy od lipca 2020 r. Pierwsza rata potrącenia wynosiła 1486 zł.

Skarżąca wystąpiła o umorzenie należności z tytułu zwrotu zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego w okresie pobierania dodatku pielęgnacyjnego. Działający z upoważnienia Prezydenta Miasta główny specjalista w Wydziale Sportu i Spraw Społecznych dla Dzielnicy wydał postanowienie odmowie wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia należności wskazując, że rozpatrzenie wniosku Skarżącej nie jest możliwe, gdyż kwoty wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego pobieranego w czasie otrzymywania z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dodatku pielęgnacyjnego nie podlegają przepisom art. 30 u.o.ś.r. Na potwierdzenie swego stanowiska wskazał, że urząd nie może wydać decyzji zobowiązującej do zwrotu, a tym samym nie może umorzyć powstałego zadłużenia. Nie zgadzając się z wydanym rozstrzygnięciem Skarżąca wniosła zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które nie znalazło podstaw do jego uwzględnienia.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie niniejszej bezwzględnym obowiązkiem organów było dokładne zbadanie, wyłożenie i uargumentowanie co należy rozumieć pod pojęciem słusznego interesu Skarżącej w tej konkretnej sprawie. Tymczasem organy obu instancji tego nie dokonały, a wręcz w ogóle nie ustaliły czym, w omawianej sprawie, jest słuszny interes Skarżącej. Interpretacja przepisów ustawowych musi być zawsze dokonywana przy zastosowaniu techniki wykładni ustawy w zgodzie z Konstytucją. Przepis art. 30 ust. 9 u.o.ś.r. należy zatem wykładać mając na uwadze nie tylko wykładnię językową, ale również jego wykładnię funkcjonalną i systemową, zwłaszcza wtedy, gdy wykładnia językowa sprzeciwia się podstawowym konstytucyjnym zasadom. Dlatego Rzecznik stoi na stanowisku, że prezentowana przez organy administracji argumentacja odmowy wszczęcia postępowania nie posiada normatywnego umocowania, a złożony przez Skarżącą wniosek o umorzenie zasiłku pielęgnacyjnego podlegającego zwrotowi w trybie procedury określonej w art. 16 ust. 7 i 8 u.o.ś.r. winien być rozpatrzony w trybie art. 30 ust. 9 u.o.ś.r.