Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Sądu Rejonowego w Łodzi oraz Prezesa Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie planowanego udostępnienia prokuratorom danych z sądów.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na doniesienia prasowe dotyczące uzyskiwania dostępu cyfrowego do systemów informatycznych sądów przez Prokuraturę Krajową. Zgodnie z tymi informacjami, w sądach łódzkich jest przygotowywany program pilotażowy, który ma otworzyć prokuraturze dostęp do danych z systemów informatycznych sądów.

Rzecznik zauważył, że postępowanie sądowe zakłada przetwarzanie wielu wrażliwych informacji na temat jednostki, które podlegają konstytucyjnej ochronie. Artykuł 47 Konstytucji zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a art. 51 Konstytucji odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. Wymogi odnośnie do dozwolonych konstytucyjnie ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw zostały określone w art. 31 ust. 3 Konstytucji. W wypadku prawa do prywatności informacyjnej zostały one doprecyzowane w art. 51 ust. 2 Konstytucji. Jak wskazuje się w doktrynie, organy sądowe i organy ścigania, pozyskując dane osobowe dla potrzeb procesu sądowego, muszą legitymować się podstawą prawną dla takiego działania, o czym przesądza nie tylko treść art. 51 Konstytucji, lecz także art. 7 Konstytucji i unijne akty w przedmiocie ochrony danych osobowych.

W ocenie Rzecznika w dobie rozwoju nowych technologii wszystkie rozwiązania wprowadzane w tym zakresie powinny być poprzedzone kompleksową oceną wpływu na konstytucyjnie chronione prawa jednostki. W związku z tym Rzecznik uznał za istotne zebranie informacji pozwalających dokonanie oceny niniejszej sprawy z perspektywy ochrony praw człowieka.

Rzecznik zwrócił się do Prezesów obu sądów z prośbą o poinformowanie o założeniach opisanego projektu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Prezes Sądu Apelacyjnego w Łodzi w piśmie z 8 stycznia 2021 r. wyjaśnił, że w systemach informatycznych sądów i prokuratury rejestrowane są dane związane z toczącymi się postępowaniami karnymi. Dane te rejestrowane są przez urzędników sądów i prokuratur w systemach obu instytucji na podstawie np. aktów oskarżenia, które są prowadzone w postaci papierowej. Istnieje w związku z tym zakres danych, które są dwukrotnie wprowadzane - zarówno do systemów prokuratury, jak i do systemów sądowych. Z inicjatywy Sądu Apelacyjnego w Łodzi, w październiku 2020 r. odbyło się spotkanie, które miało na celu omówienie tematu wymiany danych pomiędzy ww. systemami informatycznymi. W trakcie spotkania, ze strony prokuratury, wskazano na budowany system PROKSYS i konieczność wymiany danych na poziomie systemu centralnego. W wyniku spotkania prokuratura przesłała listy danych, które miały stanowić początkowy etap prac koncepcyjnych, tzn. określenie, jakie dane są rejestrowane w poszczególnych systemach i które z nich możliwe są do wymiany. Wytypowani sędziowie i pracownicy sądów apelacji łódzkiej zaopiniowali przedstawiony zbiór danych. Sam pomysł wymiany określonych dokumentów pomiędzy jednostkami sądów i prokuratur oceniony został pozytywnie, z tym że wersja przedstawiona do zaopiniowania oceniona została jako zbyt daleko idąca i wymagająca bezwzględnie dalszych analiz prawnych, w tym przede wszystkim na poziomie Ministerstwa Sprawiedliwości. Prezes Sądu Apelacyjnego podkreślił, że obecnie wymiana dokumentacji pomiędzy sądami a prokuraturą odbywa się na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Jeżeli w przyszłości dojdzie do pilotażu, to będzie on realizowany na podstawie stosownych porozumień, szczególnie w zakresie przetwarzania danych osobowych.