Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku z dnia 2020-12-19.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.261.2020
Data sprawy:
2020-12-19
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku.

Postanowieniem z 25 września 2007 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po F.M. na podstawie ustawy nabyli żona w 1 części oraz ich czworo dzieci po 3/16 części. Przedmiotowe postanowienie uprawomocniło się wobec niezłożenia apelacji przez żadnego z uczestników postępowania. Rozstrzygnięcie to zapadło, pomimo że w chwili złożenia wniosku w obrocie funkcjonowało już prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po F.M. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, zaskarżone orzeczenie Sądu Rejonowego zapadło na skutek rażącego naruszenia prawa procesowego. Przeprowadzenie rozprawy przez Sąd Rejonowy stanowi rażące naruszenie prawa procesowego z tego względu, że sprawa o stwierdzenie nabycia spadku została już wcześniej rozpoznana i zakończona prawomocnym postanowieniem. Wobec tego doszło do naruszenia powagi rzeczy osądzonej. Uchybienie sądu doprowadziło do sytuacji prawnej, w ramach której w obrocie funkcjonują dwa prawomocne postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tej samej osobie. Taki stan prawny winien być kwalifikowany jako naruszenie zasad i praw określonych w Konstytucji RP.

 


Data odpowiedzi:
2022-01-19
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna uwzględniona (postanowienie z 19 stycznia 2022 r., sygn. akt I NSNc 156/21).
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich od postanowienia Sądu Rejonowego w K. z 25 września 2007 r., uchylił zaskarżone postanowienie w całości i umorzył postępowanie w sprawie. SN za zasadny uznał zarzut, związany z rażącym naruszeniem przepisów postępowania, poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 669 k.p.c. w zw. z art. 677 § 1 k.p.c. w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Wydając postanowienie z 25 września 2007 r. Sąd Rejonowy w K. nie wziął bowiem pod uwagę, że odnośnie do tego samego spadkodawcy i kręgu spadkobierców zostało już wydane przez Sąd Rejonowy w K. postanowienie z 5 października 2005 r., które nie zostało zaskarżone przez żadnego uczestnika postępowania, a przez to uprawomocniło się. Tym samym, doszło do wydania orzeczenia w warunkach nieważności postępowania, w związku z zaistnieniem negatywnej przesłanki procesowej w postaci wystąpienia powagi rzeczy osądzonej.