Kasacja w sprawie skazania oskarżonego za przestępstwo pomimo tego, że postępowanie karne co do tego samego czynu zostało wobec niego już wcześniej prawomocnie zakończone wyrokiem z dnia 2020-12-22.
Kasacja w sprawie skazania oskarżonego za przestępstwo pomimo tego, że postępowanie karne co do tego samego czynu zostało wobec niego już wcześniej prawomocnie zakończone wyrokiem.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż gdy czyny - przypisane w prawomocnie zakończonym postępowaniu i objęte postępowaniem wszczętym później - dotyczą tej samej osoby i tego samego zdarzenia faktycznego, to choćby różniły się opisem i kwalifikacją prawną, dla oceny, czy nie doszło do naruszenia określonego przepisem art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. zakazu, konieczne jest dokonanie analizy przypisanych zachowań z punktu widzenia kryteriów tożsamości czynu, uwzględniającej konkretne okoliczności, ustalone w obu postępowaniach. W orzecznictwie sądowym utrwalony jest pogląd, że w przypadku przestępstw niealimentacji, sformułowana w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. przeszkoda procesowa w postaci powagi rzeczy osądzonej może zachodzić wyłącznie wówczas, gdy okresy uporczywego uchylania się od obowiązku świadczeń alimentacyjnych, ustalone w kolejno rozpoznawanych sprawach, są identyczne i pokrywają się ze sobą, lub gdy okres określony w sprawie następnej został w całości objęty skazaniem w sprawie rozpoznawanej poprzednio, prawomocnie już zakończonej. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że wydane przez Sąd Rejonowy obydwa wyroki dotyczą tego samego czynu, a mianowicie uchylania się przez oskarżonego od wykonania obowiązku alimentacyjnego na rzecz jego dzieci. Ponadto, porównanie treści obydwu orzeczeń prowadzi do oczywistego wniosku, że przypisany oskarżonemu wyrokiem Sądu Rejonowego czyn zabroniony, polegający na uchylaniu się od świadczeń alimentacyjnych w okresie od dnia 30 grudnia 2017 roku do 15 stycznia 2019 roku, został w całości wcześniejszym objęty skazaniem. W tej sytuacji zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego obciążony jest bezwzględną przyczyną odwoławczą wskazaną w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., ponieważ został wydany w sprawie, w której postępowanie karne co do tego samego czynu, tej samej osoby, zostało już prawomocnie zakończone, a zatem istniała powaga rzeczy osądzonej.
Sąd Najwyższy w pełni podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich, że zaskarżony wyrok zapadł z naruszeniem art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., stanowiącym bezwzględną przesłankę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., polegającym na dwukrotnym skazaniu P.P.Ż. za ten sam czyn. Sąd Najwyższy uznał, że tożsamość przedmiotowo-podmiotowa obu skazań jest ewidentna, a różnica w przyjętej kwalifikacji prawnej, tj. w wyroku z dnia 21 lutego 2020 r. - art. 209 § l a k.k., a w wyroku z dnia 19 maja 2020 r. - art. 209 § 1 k.k. pozbawiona jest procesowego znaczenia z punktu widzenia oceny zmaterializowania się negatywnej przesłanki procesowej wskazanej w przepisie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., gdyż przyjęcie odmiennej kwalifikacji prawnej czynu nie daje możliwości ponownego wszczęcia postępowania, miarodajna w tym zakresie jest tożsamość czynu (to samo zdarzenie historyczne). W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie karne (art. 537 § 2 k.p.k.).