Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie wydania wyroku nakazowego w sytuacji, gdy wina oraz okoliczności czynu zarzucanego obwinionemu budziły istotne wątpliwości z dnia 2020-12-22.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.663.2020
Data sprawy:
2020-12-22
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie wydania wyroku nakazowego w sytuacji, gdy wina oraz okoliczności czynu zarzucanego obwinionemu budziły istotne wątpliwości.

Materiał dowodowy zgromadzony w toku czynności wyjaśniających, dołączony do wniosku o ukaranie, nie wskazuje jednoznacznie na to, że obwinionemu można było przypisać popełnienie zarzuconego mu wykroczenia, czy też obwiniony poprzez swoje zachowanie realizował przysługujące mu konstytucyjne wolności w postaci wolności wyrażania swoich poglądów oraz wolności zgromadzeń. Konstytucyjna wolność zgromadzeń obejmuje bowiem także prawo do kontrdemonstracji, a więc zgromadzenia publicznego, którego cel jest celem przeciwnym do celu, który przyświeca innemu zgromadzeniu. Kontrdemonstracja pozostająca także pod ochroną art. 57 Konstytucji służy więc wyrażeniu protestu i sprzeciwu wobec innego zgromadzenia. Ponadto, z zeznań świadków, nie wynika na czym polegało przeszkadzanie, jak też nie wskazywały na natężenie zakłócenia, jakie miał stwarzać obwiniony. W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie można było w sposób jednoznaczny ustalić, czy zachowanie obwinionego istotnie stanowiło wypełnienie czynności sprawczej „przeszkadzania lub usiłowania przeszkadzania” w rozumieniu w art. 52 § 2 pkt 1 Kodeksu wykroczeń czy też w ten sposób realizował on przysługujące mu konstytucyjne wolności. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, we wskazanych powyżej realiach sprawy, dołączone do wniosku o ukaranie dowody, nie były jednoznaczne, co obligowało Sąd do rozpoznania sprawy na rozprawie, w celu wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności zdarzenia i ustalenia winy obwinionego.

 


Data odpowiedzi:
2021-04-26
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 26 kwietnia 2021 r., sygn. akt II KK 428/20).
Sąd Najwyższy wskazał, iż zaskarżony kasacją wyrok nakazowy, w okolicznościach procesowych tej sprawy, został wydany z rażącym naruszeniem art. 93 § 2 k.p.s.w. Zgodnie z tym przepisem, orzekanie w postępowaniu nakazowym może nastąpić jedynie wówczas, gdy okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Rozstrzyganie w sprawie wykroczeniowej na posiedzeniu, bez udziału stron, możliwe jest więc tylko wtedy, gdy brak wątpliwości co do sprawstwa i winy obwinionego ma oparcie w załączonym do wniosku o ukaranie, a uznanym przez Sąd za ujawniony, materiale dowodowym. Tymczasem, jak słusznie podnosi się w kasacji, materiał dowodowy zgromadzony w toku czynności wyjaśniających, dołączony do wniosku o ukaranie, nie wskazywał jednoznacznie na to, że istniała możliwość przypisania A. S. popełnienia zarzucanego mu wykroczenia określonego w art. 52 § 2 pkt 1 k.w.