Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego w sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności z dnia 2020-12-29.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.178.2018
Data sprawy:
2020-12-29
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego w sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że sprzeczność ustaleń Sądu Rejonowego w T. z treścią zebranego materiału dowodowego jest, po pierwsze, oczywista, gdyż bez zbędnej, dogłębnej analizy wynika, że Sąd ten pomylił ze sobą wartości lokali Wnioskodawczyni K. C. i Uczestniczki R. K. Po drugie, sprzeczność ta jest także istotna, gdyż bezpośrednio wpłynęła na rozstrzygnięcie poprzez błędne zasądzenie dopłat pomiędzy wszystkimi uczestnikami postępowania. Zaskarżonemu orzeczeniu Rzecznik zarzucił także rażące naruszenie prawa poprzez niezastosowanie przepisu art. 278 § 1 k.p.c. Po ponownym pomiarze powierzchni wyodrębnianych lokali Sąd Rejonowy w T. dostrzegł konieczność ponownego ich wycenienia. Wyceny tej Sąd meriti dokonał jednak już samodzielnie. Tymczasem należy zauważyć, że wycena wartości rynkowej nieruchomości, w tym także oszacowanie wartości jednego m2 lokalu, wymaga wiadomości specjalnych, co determinuje konieczność dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. W przekonaniu Rzecznika, na skutek oczywistego i rażącego błędu Sądu, doszło także do rażącej obrazy art. 212 § 1 zd. 1 w związku z art. 1035 k.c. Wynikające z zaskarżonego postanowienia dopłaty pieniężne w żaden bowiem sposób nie "wyrównują" wartości poszczególnych udziałów w spadku. Przeciwnie, ich wysokość dodatkowo, i to w sposób znaczny, pogłębia nierówności pomiędzy spadkobiercami - mimo że dziedziczą oni w częściach równych. W szczególności Wnioskodawczyni K. C. została zobowiązana do dopłaty przekraczającej 30.000 zł, mimo że wartość przyznanego jej lokalu przewyższa wartość jej udziału w spadku zaledwie o około 3.000 zł. Z kolei Uczestniczka R. K. jest uprawniona do dopłaty ponad 17.000 zł, mimo że wartość przyznanego jej lokalu i tak już przewyższa o około 7.000 zł wartość przysługującego jej udziału w spadku. W ocenie Rzecznika wskazane rażące uchybienia Sądu Rejonowego w T. doprowadziły do sytuacji prawnej, w ramach której do działu spadku doszło w sposób sprzeczny z postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku. Taki stan prawny winien być kwalifikowany jako naruszenie zasad i praw określonych w Konstytucji - wypełniając zarazem przesłanki pierwszej podstawy skargi nadzwyczajnej, określonej w art. 89 § 1 pkt 1) u.s.n.