Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym ze skargi na decyzję odmawiającą przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z dnia 2021-01-04.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
BPW.7064.7.2020
Data sprawy:
2021-01-04
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego we Wrocławiu
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym ze skargi na decyzję odmawiającą przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta. Organ I instancji - na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych odmówił skarżącemu przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wnioskowanego z uwagi na sprawowanie bezpośredniej opieki nad ojcem, legitymującym się znacznym stopniem niepełnosprawności. Organ odwoławczy utrzymując decyzje w mocy, zmienił jednak podstawę prawną decyzji wskazując przepis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit a u.ś.r., zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba, że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich wykładnia literalna art. 17 ust 5 pkt. 2 lit. a u.ś.r. dokonana w skarżonej decyzji narusza wolności i prawa człowieka i obywatela wskazane w Konstytucji. Negatywna przesłanka w ww. przepisie, rozumiana w sposób bezwzględny, wywołuje daleko idące negatywne konsekwencje dla rodziny i małżeństwa. Otóż, gdy stan zdrowia obydwojga małżonków powoduje, że nie są oni w stanie być dla siebie wzajemnie wsparciem, pozostali członkowie rodziny, którzy chcą - a jednocześnie mają również obowiązek - sprawować nad nimi opiekę, nie mogą uzyskać świadczenia, które uzyskaliby, gdyby taki związek małżeński nie istniał. Tak rozumiany przepis oznacza pewnego rodzaju sankcję dla osób pozostających w związku małżeńskim. W konsekwencji taka wykładnia nie może się ostać w świetle przepisów Konstytucji.

 


Data odpowiedzi:
2021-08-18
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (wyrok z 18 sierpnia 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 394/20).
Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, że zaniechanie poczynienia w zakresie stosownych ustaleń wskazuje na to, że decyzje organów obu instancji są obarczone wadą, wynikającą z naruszenia zasad i przepisów postępowania administracyjnego (art. 7 , art.11 , art. 77 § 1 k.p.a.) Przy ponownym rozpoznaniu niniejszej sprawy organ powinien mieć uwadze powyższe wskazania i dokonaną przez Sąd ocenę prawną. Z tych względów zarzuty skargi przedstawiają się jako zasadne, co obligowało Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. do wyeliminowania z obrotu prawnego obu wydanych w sprawie decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c p.p.s.a.