Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie uznania obwinionego za winnego popełnienia wykroczenia, podczas gdy zarówno wina, jak i okoliczności czynu zarzuconego obwinionemu budziły wątpliwości z dnia 2021-02-01.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.836.2020
Data sprawy:
2021-02-01
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie uznania obwinionego za winnego popełnienia wykroczenia, podczas gdy zarówno wina, jak i okoliczności czynu zarzuconego obwinionemu budziły wątpliwości.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich zachowanie obwinionego, polegające na przebywaniu w parku w dniu 5 kwietnia 2020 r. nie wypełniło znamion wykroczenia z art. 54 k.w., jak i żadnego innego czynu zabronionego. Uzasadniony jest zatem wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obwinionego. Drugie z wykroczeń, przypisanych obwinionego, polegało na tym, że podczas legitymowania przez funkcjonariusza Policji nie okazał dokumentu stwierdzającego tożsamość w postaci dowodu osobistego, mimo że posiadał go przy sobie i umyślnie nie stosował się do innych wydawanych przez funkcjonariuszy Policji poleceń, istotnie utrudniając wykonanie czynności służbowych. Rzecznik zaznaczył jednak, że wszystkie z argumentów podważających legalność ukarania obwinionego za czyn z art. 54 k.w., rzutują również na zasadność interwencji funkcjonariuszy Policji wobec obwinionego. Jego zachowanie, polegające na przebywaniu w parku i odmowie jego opuszczenia, nie było bowiem nielegalne. Wobec argumentów zawartych w uzasadnieniu do pkt I niniejszej kasacji, żądanie opuszczenia miejsca publicznego, jakim jest park miejski stanowiło naruszenie wolności, chronionych konstytucyjnie i zasadnie budziło sprzeciw obywatela do jego spełnienia. W tym stanie rzeczy, Sąd powinien rozważyć, czy odmowa wykonania poleceń funkcjonariuszy Policji, stanowiła w istocie wykroczenie z art. 65a k.k.

 


Data odpowiedzi:
2021-03-26
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 26 marca 2021 r., sygn. akt II KK 40/21).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i uniewinnił R.W. od zarzucanego mu czynu zakwalifikowanego z art. 54 k.w. w zw. z § 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Sąd Najwyższy podzielił zdanie RPO, iż skoro przepisy porządkowe, o których mowa w art. 54 k.w., mają za zadanie ochronę porządku i spokoju publicznego, to tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia, np. do ochrony zdrowia publicznego. Ponadto Sąd Najwyższy przypomniał, że ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, nie zawiera unormowań określających możliwość i warunki ograniczenia konstytucyjnej wolności poruszania się po terytorium RP, zatem akty prawne rangi niższej niż ustawa nie mogą limitować wolności przemieszczania się, którą gwarantuje art. 52 ust. 1 Konstytucji. W zakresie pozostałych czynów, tj. wykroczenia z art. 65a k.k. oraz art. 65 § 2 k.w Sąd Najwyższy przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.