Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzenie nabycia spadku z dnia 2021-02-05.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.511.451.2020
Data sprawy:
2021-02-05
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzenie nabycia spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 22 grudnia 2011 r. o stwierdzenie nabycia spadku po E. G. zmarłym dnia 9 czerwca 1995 r., zaskarżając go w części, tj. w zakresie pominięcia przez Sąd, że ww. spadek nabył także J. G., zstępny zmarłego brata spadkodawcy, F. G., w 1/98 części spadku.

Na zasadzie art. 89 § 1 pkt 1 i 2 u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił: naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i bezpieczeństwa prawnego wywodzonych z art. 2 Konstytucji poprzez wydanie sprzecznego z rzeczywistym stanem prawnym orzeczenia pozbawiającego uczestnika J. G. prawa do nabycia spadku po zmarłym E. G., w sytuacji gdy spełniał on wszystkie prawem wymagane warunki potwierdzające jego sukcesję oraz naruszenie zasad, wolności i praw człowieka i obywatela, określonych w art. 64 Konstytucji, odnoszących się do prawa własności oraz prawa do dziedziczenia, poprzez wydanie orzeczenia w przedmiocie nabycia prawa do spadku sprzecznie z ustawowymi zasadami dziedziczenia, co naruszyło prawo do własności J. G. w zakresie pozbawienia go majątku spadkowego. Ponadto, ww. postanowieniu Rzecznik zarzucił naruszenie w sposób rażący przepisów prawa materialnego, tj.: - art. 932 § 5 k.c., art. 1059 pkt 2 k.c. w zw. z § 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 12 grudnia 1990 r. w sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych wskutek ich niezastosowania wobec uczestnika postępowania J. G., na mocy których był on uprawniony do nabycia udziału w spadku po zmarłym E. G. na podstawie ustawy, w tym dziedziczenia udziału we wchodzącym w skład spadku gospodarstwie rolnym, co skutkowało jego pominięciem z kręgu spadkobierców dziedziczących na podstawie ustawy ww. majątek spadkowy.

Na podstawie art. 91 § 1 u.s.n. Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w części, w której Sąd stwierdził, że spadek po E. G. nabyli zstępni zmarłego brata F. G.: A. G., S. G., W. K., W. G., R. G., J. Ś. w udziałach po 1/84 części spadku i przekazanie sprawy w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w S.

 


Data odpowiedzi:
2022-10-04
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna nieuwzględniona (postanowienie z 4 października 2022 r., sygn. akt I NSNc 704/21).
Sąd Najwyższy wskazał, iż pismo wniesione przez Rzecznika Praw Obywatelskich podlegało odrzuceniu z uwagi na błędy konstrukcyjne, których wystąpienie uniemożliwia zakwalifikowanie go jako skargi nadzwyczajnej. Uchybienia te są tak znaczące, że w świetle obowiązujących przepisów prawnych, jak i ugruntowanego orzecznictwa Sąd Najwyższy nie mógł wdrożyć co do niego procedury sanacyjnej. Nie można tracić z pola widzenia i tej okoliczności, że RPO wniósł skargę nadzwyczajną niezgodnie z właściwością, bowiem jej adresatem uczynił Izbę Cywilną Sądu Najwyższego. W kwestii formalnej skargi nadzwyczajnej wywiedzionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Sąd Najwyższy wskazał, że skarga w brzmieniu z dnia jej wnoszenia zasługiwała na odrzucenie także z uwagi na brak korelacji zakresu zaskarżenia i wniosków skargi. Skarżący wskazał, że zaskarża orzeczenie sądu a quo w części, tj. w zakresie, w którym w kręgu spadkobierców nie został uwzględniony J. G., natomiast zawnioskował o uchylenie tego orzeczenia w części, w której sąd stwierdził, że spadek po E. G. nabyli zstępni F. G. w udziałach po 1/84 części spadku i przekazanie sprawy w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w S. Mając na względzie okoliczność, że nie jest możliwe skuteczne zaskarżenie orzeczenia nieistniejącego, to w konsekwencji wniosek skargi nadzwyczajnej w jakimkolwiek brzmieniu nie mógłby zostać uwzględniony przez Sąd Najwyższy.