Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego, dotyczącego uzupełnienia oraz zatwierdzenia projektu planu podziału sumy uzyskanej w egzekucji z nieruchomości z dnia 2021-02-05.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.512.21.2018
Data sprawy:
2021-02-05
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego, dotyczącego uzupełnienia oraz zatwierdzenia projektu planu podziału sumy uzyskanej w egzekucji z nieruchomości.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając postanowienie Sądu Rejonowego w Cz. w części, tj. co do jego pkt. 2 oraz pkt. 4 w części zatwierdzającej projekt podziału sumy uzyskanej z egzekucji, który nie uwzględnia prawa uczestniczki T. Sz. do zaspokojenia z ceny nabycia w związku z wygaśnięciem jej uprawnień majątkowych, wywodzonych z umowy leasingu nieruchomości z dnia 17 listopada 2003 r. Rzecznik zaskarżonemu postanowieniu zarzuca rażące naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 1002 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, wyrażającą się w nieuprawnionym przyjęciu zapatrywania, iż zawarte we wskazanym przepisie konsekwencje prawne, stanowiące wyjątek od statuowanej w ramach art. 1000 § 1 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego zasady wygaśnięcia wszelkich praw i skutków ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążących na nieruchomości, odnoszą się do uprawnień (obowiązków) wywodzonych z umowy leasingu, co w dalszej kolejności doprowadziło do błędnego zastosowania w sprawie dyspozycji art. 1002 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz pominięcia - w odniesieniu do sytuacji prawnej uczestniczki T. Sz. - skutków prawnych wynikających wprost z dyspozycji art. 1000 § 1 zd. 2 Kodeksu postępowania cywilnego, tj. prawa uczestniczki do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszeństwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzyskanej z egzekucji z nieruchomości, co w realiach sprawy jest równoznaczne z bezpodstawną odmową zastosowania tegoż przepisu prawa materialnego. Ostatecznie doprowadziło to w sprawie także do naruszenia przepisów postępowania, wyrażającego się w błędnym zastosowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, poprzez pominięcie praw majątkowych uczestniczki T. Sz., wywodzonych z umowy leasingu nieruchomości z dnia 17 listopada 2003 r., w zatwierdzonym przez Sąd Rejonowy w Cz. planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości.

Niezależnie od powyższego, zaskarżonemu orzeczeniu Rzecznik zarzuca naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji oraz przysługującej uczestniczce T. Sz. na gruncie art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji konstytucyjnej ochrony praw majątkowych, wynikających z umowy leasingu z dnia 17 listopada 2003 r., z uwagi na wydanie prawomocnego rozstrzygnięcia, które pozbawiło uczestniczkę prawa do udziału w podziale sumy uzyskanej z egzekucji, w związku z potwierdzeniem w nim rzekomego trwania stosunku prawnego leasingu, a które to rozstrzygnięcie wobec swej merytorycznej wadliwości, a także ograniczonej mocy wiążącej, w istocie nie jest honorowane przez sądy orzekające w innych sprawach cywilnych, związanych ze sporami w zakresie prawa do władania przedmiotową nieruchomością. Zaskarżone orzeczenie w istocie pozbawiło uczestniczkę uprawnień majątkowych, wynikających ze stosunku prawnego leasingu, bowiem aktualnie nie tylko nie może ona zrealizować swych roszczeń wprost wynikających z zawartej umowy leasingu, ale także nie może uzyskać stosownego "zastępczego" zaspokojenia swych uzasadnionych żądań, w ramach zakończonej egzekucji z nieruchomości.

 


Data odpowiedzi:
2022-10-26
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna oddalona (postanowienie z 26 października 2022 r., sygn. akt I NSNc 772/21).
Sąd Najwyższy stwierdził, że w niniejszej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich nie zdołał wykazać zasadności podniesionych w skardze nadzwyczajnej zarzutów sformułowanych wobec zaskarżonego nią postanowienia Sądu Rejonowego w Cz., odwołujących się do przesłanek szczegółowych wskazanych w art. 89 § 1 pkt 1 i 2 u.SN. Stwierdzenie, że żadna z podstaw szczegółowych nie okazała się zasadna, zwalnia Sąd Najwyższy od obowiązku badania zaistnienia w niniejszej sprawie przesłanki ogólnej, o której mowa w art. 89 § 1 in principio u.SN, tj. konieczności wzruszenia zaskarżonego nią prawomocnego orzeczenia w celu zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Aby przesłanka ta uzasadniała uwzględnienie skargi nadzwyczajnej i w konsekwencji uchylenie zaskarżonego orzeczenia, musi wystąpić łącznie z jedną z określonych w powołanym przepisie przesłanek szczegółowych. W niniejszej sprawie uznać należy, że sytuacja taka nie ma miejsca. Jeżeli Sąd Najwyższy stwierdzi brak podstawy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia, oddala skargę nadzwyczajną (art. 91 § 1 zd. 2 u.SN).