Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie potrzeby zmiany przepisów regulujących katalog osób uprawnionych do dodatkowego świadczenia postojowego w związku z pandemią.

Rzecznik Praw Obywatelskich podniósł, że świadczenie postojowe pozostaje jednym z podstawowych instrumentów pomocowych dla przedsiębiorców poszkodowanych na skutek pandemii COVID-19. Zgodnie z podstawowym celem ustawodawstwa poświęconego pandemii jakim jest zwalczanie skutków, w tym społeczno - gospodarczych, COVID-19, świadczenie miało na celu wsparcie finansowe osób nie uzyskujących środków z innych źródeł. W szczególności warunkiem uzyskania świadczenia było niepodleganie ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że dana osoba podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Rzecznik wskazał, że wspólnicy spółek osobowych, jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 tej ustawy, z uwagi na wymienienie ich w oddzielnym punkcie (pkt 4). Sposób sformułowania katalogu osób uprawnionych do świadczenia o którym mowa w art. 15zq ust. 1 pkt 1 zmienianej Tarczą antykryzysową 6.0 ustawy wyłącza te osoby z możliwości ubiegania się o uzyskanie pomocy, wobec niespełnienia przesłanki prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z art. 4 ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych.

Rzecznik zauważył także, że w kontekście rozwiązania proponowanego w projekcie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, rozpatrywanej w Senacie RP w ramach jego inicjatywy ustawodawczej, zarówno Minister Rozwoju, Pracy i Technologii, jak i Minister Rodziny i Polityki Społecznej oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w swoich opiniach nie odnieśli się do zaproponowanego w art. 2 pkt 5 rozszerzenia katalogu beneficjentów świadczeń postojowych o wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek jawnych, spółek komandytowych oraz spółek partnerskich.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Premiera z wnioskiem o rozważanie zmiany przepisów specustawy o COVID-19 w kierunku umożliwiającym uzyskania wsparcia na podstawie obecnych (z Tarczy antykryzysowej 6.0 lub 7.0) lub przyszłych instrumentów pomocowych przez osoby nieuwzględnione do tej pory przez przepisy ustawy - Prawo przedsiębiorców lub inne ustawy szczególne.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej w piśmie z 4 marca 2021 r. wyjaśnił, że w jego opinii rozwiązanie, które uznaje za osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej albo partnerskiej jest niewłaściwe, ponieważ działalność tę prowadzi spółka, a nie jej wspólnicy. W opinii resortu ustawodawca w sposób wyraźny ograniczył krąg osób uprawnionych do przedmiotowego świadczenia oraz przesłanki nabycia do niego prawa. Roszczenie osoby uprawnionej wynika wprost z art. 15zq-15zr specustawy o COVID-19. Ponadto resort wskazał, że opłacanie składek przez wspólników spółek „sami za siebie” nie oznacza, że są oni traktowani jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i nie kreuje prawa do świadczenia postojowego, ponieważ jego konstrukcja nie jest oparta na przepisach ubezpieczeń społecznych. Ewentualne przyznanie wspólnikom spółek statusu przedsiębiorcy powinno być rozpatrywane na gruncie przepisów Prawa przedsiębiorców oraz Kodeksu Spółek Handlowych. Sekretarz Stanu podkreślił również, że nagłe zróżnicowanie prawa do dodatkowego świadczenia postojowego, jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego (z tzw. tarczy 6.0) oraz ponownego świadczenia postojowego (z tzw. tarczy 7.0) poprzez rozszerzenie kręgu osób uprawnionych o wspólników spółek stałoby w sprzeczności z zasadą pewności prawa.