Skarga nadzwyczajna na postanowienie dotyczące zniesienia współwłasności nieruchomości z dnia 2021-02-17.
Skarga nadzwyczajna na postanowienie dotyczące zniesienia współwłasności nieruchomości.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył w całości postanowienie Sądu Rejonowego w Z. dotyczące zniesienia współwłasności nieruchomości, wobec stworzenia przez zaskarżone orzeczenie stanu niepewności prawnej w zakresie istoty wydanego rozstrzygnięcia, a konkretnie co do zakresu uprawnień właścicieli wydzielanych działek.
Rzecznik zaskarżonemu postanowieniu zarzuca rażące naruszenie przepisów postępowania poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 622 § 2 w zw. z art. 325 w zw. z art. 13 § 2 i art. 621 w zw. z art. 624 zd. 1 k.p.c., poprzez błędne zaakceptowanie jako podstawy rozstrzygnięcia znoszącego współwłasność nieruchomości projektu podziału, przy pominięciu wymaganej w sprawie oceny, czy wynikający z projektu przebieg granicy między wydzielanymi działkami czyni zadość wymogom prawa, zasadom współżycia społecznego oraz czy nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych, wskutek niedostatecznego uwzględnienia istoty sprawy, która wymagała objęcia treścią rozstrzygnięcia także kwestii podziału budynku mieszkalno-gospodarczego. W niniejszej sprawie doprowadziło to do wydania postanowienia, które stwarza uprawnionym istotne problemy w korzystaniu z przedmiotów przydzielonych im praw rzeczowych.
W opinii Rzecznika zaistniała sytuacja narusza także prawo materialne, tj. art. 210 zd. 1 w zw. z art. 211 k.c., wskutek zniweczenia uprawnień uczestników postępowania do przeprowadzenia na drodze sądowej zgodnego z prawem (w pełni skutecznego) zniesienia współwłasności nieruchomości.
Rzecznik zarzucił również wydanemu postanowieniu naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji, konstytucyjnego prawa do uzyskania wiążącego wyroku sądowego ostatecznie rozstrzygającego o prawach uczestników postępowania, wywodzonego z art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz przysługującej uczestnikom na gruncie art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji konstytucyjnej ochrony praw majątkowych, z uwagi na wydanie prawomocnego rozstrzygnięcia, które wobec swej merytorycznej wadliwości utrwala stan niepewności prawnej.
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Z. do ponownego rozpoznania. W niniejszej sprawie doszło do naruszenia zasad i wartości wywodzonych z Konstytucji, zwłaszcza w zakresie 45 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2, a w konsekwencji uchybiono także zasadom wywodzonym z art. 2 Konstytucji. Sąd Rejonowy w Z. uchybił wymaganiom składającym się na prawo do sądu w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji poprzez niezastosowanie określonych reguł proceduralnych dotyczących prowadzenia postępowania w przypadku zgodnego wniosku uczestników, co w konsekwencji doprowadziło także do tego, że pomimo prawomocności orzeczenia nie może być ono w całości wykonane. Sąd zobowiązany był do dokonania wnikliwej oceny wniosku oraz planu podziału przez pryzmat ustawowych przesłanek. Tym samym wydając zaskarżone postanowienie naruszył ustanowione w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji prawo własności, które, jak zaznaczono powyżej wiąże się z koniecznością ustanowienia i zabezpieczenia odpowiednich, a także stosowania określonych procedur, mających na celu zniesienie współwłasności. Konieczne było zatem wyeliminowanie zaskarżonego wyroku z obrotu prawnego, przełamując w niniejszej sprawie zasadę trwałości orzeczeń sądowych.