Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn nie wyczerpywał znamion wykroczenia z dnia 2021-02-19.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.105.2021
Data sprawy:
2021-02-19
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

J.T. został obwiniony o to, że w dniu 5 kwietnia 2020 r. w miejscowości D. nie stosował się do zakazu przemieszczania się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej osób przebywających na tym obszarze w związku z ogłoszonym stanem epidemii w ten sposób, że bez uzasadnienia opuścił miejsce zamieszkania i stał na chodniku w rejonie zamkniętego sklepu spożywczego, tj. o popełnienie wykroczenia z art. 54 k.w. w związku z § 5 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu pandemii i za to wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w R. uznany winnym i ukarany karą 100 złotych grzywny.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że przedmiotem ochrony art. 54 k.w. jest porządek i spokój w miejscach publicznych oraz zasady zachowania się tam zawarte w przepisach wydanych z upoważnienia ustawowego. § 5 Rozporządzenia zawiera natomiast generalny zakaz przemieszczania, przekracza zatem delegację ustawową na podstawie, której rozporządzenie to zostało wydane. Niekonstytucyjny przepis wskazanego rozporządzenia nie może wypełniać blankietowej normy art. 54 k.w. Konsekwencją tego jest przyjęcie, iż zachowanie obwinionego opisane w wyroku Sądu Rejonowego w R. nie stanowi wykroczenia.

 


Data odpowiedzi:
2021-03-16
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 16 marca 2021 r., sygn. akt II KK 74/21).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i uniewinnił J. T. od przypisanego mu czynu. Sąd podkreślił, że ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawiera unormowań określających możliwość i warunki ograniczenia konstytucyjnej wolności poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zatem akty prawne rangi niższej niż ustawa nie mogą limitować wolności przemieszczania się, którą gwarantuje w art. 52 ust. 1 Konstytucja. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, w zakresie w jakim ograniczało wolność przemieszczania się obywateli na terenie całego kraju (§ 5), naruszało zatem regulację art. 52 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji, co oznacza, iż nie mogło ono tworzyć podstawy prawnej do wypełnienia blankietu normy art. 54 k.w. i prowadzić do ukarania na podstawie tego przepisu.