Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w przedmiocie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn nie wyczerpywał znamion wykroczenia z dnia 2021-02-19.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.78.2021
Data sprawy:
2021-02-19
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w przedmiocie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

M.D. został obwiniony o to, że w dniu 8 kwietnia 2020 r. w miejscowości K. nie stosował się do zakazu korzystania z publicznych i pokrytych roślinnością terenów zieleni na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, w ten sposób, że przebywał w parku tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w zw. z § 11a ust.1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Sąd Rejonowy w R. uznał M. D. za winnego i wymierzył mu karę 300 złotych grzywny.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że art. 54 k.w. ma na celu ochronę porządku i spokoju w miejscach publicznych, tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia np. do ochrony zdrowia publicznego. § 17 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. ustanawiał m.in. zakaz korzystania z parków, nie wskazywał jednak żadnej sankcji za złamanie zakazu. W opinii Rzecznika niemożliwe jest więc pociągnięcie do odpowiedzialności na podstawie art. 54 k.w. osób, które naruszały zakaz korzystania m.in. z parków ustanowiony na mocy ww. rozporządzenia.

 


Data odpowiedzi:
2021-04-08
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 8 kwietnia 2021 r., sygn. akt II KK 75/21).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i uniewinnił M.D. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Sąd wskazał, iż celem ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie było określenie sposobów utrzymania porządku publicznego w rozumieniu art. 54 k.w. W konsekwencji nie istnieją podstawy, by uznać, że przepisy rozporządzenia, doprecyzowujące jedynie treść ustawy, zgodnie z art. 92 Konstytucji, mają charakter porządkowy. Nie mogą one regulować życia społecznego w sposób szerszy, niż ma to miejsce na mocy ustawy, której postanowienia jedynie wykonują. Z powyższych względów doprecyzowanie znamion wykroczenia z art. 54 k.w. przez uwzględnienie § 17 przedmiotowego rozporządzenia było niedopuszczalne. Sąd Najwyższy nadmienił także, iż akty prawne rangi niższej niż ustawa nie mogą limitować wolności przemieszczania się, którą gwarantuje w art. 52 ust. 1 Konstytucja. W konsekwencji należy uznać, że § 17 Rozporządzenia, który w sposób autonomiczny wprowadził ograniczenie wolności konstytucyjnych, jest sprzeczny z art. 31 ust. 3 Konstytucji.