Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie wygaszenia stosunku pracy osoby zatrudnionej w służbie zagranicznej z dnia 2021-02-22.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
III.7043.15.2021
Data sprawy:
2021-02-22
Rodzaj sprawy:
skarga kasacyjna do SN (w sprawach cywilnych - SKC)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie wygaszenia stosunku pracy osoby zatrudnionej w służbie zagranicznej.

W niniejszej sprawie powód J.A. był zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych od 1982 r. W 2019 r. otrzymał zawiadomienie o wygaśnięciu stosunku pracy z powodu złożenia oświadczenia lustracyjnego o treści pozytywnej. J.A. pozwał pracodawcę domagając się orzeczenia w wyroku, że przywraca się go do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy i dotychczasowych warunkach pracy i płacy. Sąd I instancji oddalił powództwo, natomiast Sąd II instancji oddalił apelację powoda zaskarżającą wyrok I instancji w części oddalającej powództwo.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę kasacyjną od powyższego orzeczenia Sądu II instancji oraz o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Na podstawie art. 3983 § 1 k.p.c. Rzecznik zarzucił temu wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przejawiającą się w zaniechaniu odmowy zastosowania art. 2a ustawy o służbie zagranicznej oraz art. 3 i art. 4 ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów z powołaniem się na treść art. 8 ust. 2, art. 175 ust. 1 i art. 178 ust. 1 Konstytucji, w sytuacji, w której art. 3 ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej narusza w sposób rażący wywodzoną z art. 2 Konstytucji zasadę zaufania do państwa i prawa, natomiast art. 2a ustawy o służbie zagranicznej oraz art. 3 i art. 4 ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej naruszają art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji poprzez nieproporcjonalne ograniczenie prawa dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach.

W ocenie Rzecznika naruszony został także art. 24 zd. 1 Konstytucji poprzez zaakceptowanie posłużenia się przez ustawodawcę w przepisach prawa pracy konstrukcją wygaszania stosunków pracy, prowadzącą do pozbawienia pracowników sektora publicznego bez konstytucyjnie uzasadnionego powodu poczucia bezpieczeństwa prawnego i pewności prawa, wbrew temu, że praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej.

Rzecznik zaskarżonemu wyrokowi zarzucił również naruszenie konstytucyjnych praw wynikających z art. 24, art. 45 ust. 1 i art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

 


Data odpowiedzi:
2023-02-08
Opis odpowiedzi:
Skarga kasacyjna uwzględniona (wyrok z 8 lutego 2023 r., sygn. akt II PSK P 25/22).
Sąd Najwyższy wskazał, że zarzuty skargi kasacyjnej okazały się uzasadnione w stopniu wskazującym na konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy w ogóle nie rozważył zarzutów niekonstytucyjności przepisów prawa, na podstawie których ustalono wygaśnięcie stosunku pracy powoda, co oznacza, że Sąd drugiej instancji nie rozpoznał wszystkich zarzutów apelacji w zakresie naruszenia prawa materialnego, czym sprawił, że kontrola kasacyjna zaskarżonego wyroku jest w praktyce niemożliwa. Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Okręgowy rozpozna zatem wszystkie zarzuty apelacji, w szczególności te, które zostały przez niego pominięte, a dotyczą oceny konstytucyjności przepisów ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, w wyniku czego dokona oceny, czy przepisy te są zgodne z Konstytucją w zakresie wskazanym w apelacji powoda.