Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia z dnia 2021-03-12.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.140.2021
Data sprawy:
2021-03-12
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

D.K. został obwiniony o to, że w dniu 16 kwietnia 2020 r. w miejscowości Sz. nie stosował się do zakazu przemieszczania się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej w ten sposób, że bez uzasadnienia opuścił miejsce zamieszkania w innym celu niż zaspokajanie niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w związku z § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Sąd Rejonowy w R. uznał obwinionego za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i wymierzył mu karę 300,00 zł grzywny.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że przedmiotem ochrony art. 54 k.w. jest porządek i spokój w miejscach publicznych oraz zasady zachowania się tam zawarte w przepisach wydanych z upoważnienia ustawowego. § 5 Rozporządzenia zawiera natomiast generalny zakaz przemieszczania, przekracza zatem delegację ustawową na podstawie, której rozporządzenie to zostało wydane. Niekonstytucyjny przepis wskazanego rozporządzenia nie może wypełniać blankietowej normy art. 54 k.w. Konsekwencją tego jest przyjęcie, iż zachowanie obwinionego opisane w wyroku Sądu Rejonowego w R. nie stanowi wykroczenia.

 


Data odpowiedzi:
2021-05-05
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 5 maja 2021 r., sygn. akt II KK 121/21).
Sąd Najwyższy wskazał, że kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich okazała się zasadna w stopniu oczywistym, co skutkowało skierowaniem jej, w celu rozpoznania, na posiedzenie wyznaczone w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Rację ma skarżący, że czyn przypisany obwinionemu D. K. nie wyczerpuje znamion wykroczenia z art. 54 k.w., a zatem nie było możliwym ukaranie go na podstawie tego przepisu i wymierzenie mu kary grzywny. Rację ma także skarżący, że żaden ze wskazanych przepisów ustawy nie upoważniał Rady Ministrów do wprowadzenia powszechnego, ogólnego, generalnego zakazu przemieszczania się, a taki generalny, powszechny zakaz wykraczał poza kompetencje udzielone Radzie Ministrów, w ramach przepisów ustawy. Po drugie, nie sposób uznać, by § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, obejmujący co do zasady całkowity powszechny zakaz przemieszczania się, był zgodny z przepisami Konstytucji.