Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku z dnia 2021-03-17.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.311.2019
Data sprawy:
2021-03-17
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną od postanowienia Sądu Rejonowego w G. stwierdzającego nabycia spadku po J.K.K., zmarłym w dniu 22 sierpnia 1990 r. i wniósł o uchylenie postanowienia w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 669 w zw. z art. 677 § 1 k.p.c., w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez wydanie rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym J.K.K., mimo iż sprawa o tym samym przedmiocie została już wcześniej prawomocnie rozpoznana.

Ponadto Rzecznik zarzucił postanowieniu naruszenie zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji oraz prawa do dziedziczenia, chronionego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji oraz konstytucyjnego prawa do sądu wyrażonego w ramach art. 45 ust. 1 Konstytucji. W zaistniałej sytuacji w obrocie funkcjonują dwa postanowienia o różnej treści, przez co istnieje stan niepewności prawnej, w ramach którego uczestnicy postępowań nie mogą legitymować się jednoznacznym potwierdzeniem nabycia uprawnień spadkowych.

 


Data odpowiedzi:
2023-03-02
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna uwzględniona (postanowienie z 2 marca 2023 r., sygn. akt II NSNc 39/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie w całości i umorzył postępowanie w sprawie. W ocenie SN, sformułowany przez RPO zarzut naruszenia prawa procesowego, poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 669 w zw. z art. 677 § 1 k.p.c, w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. należy uznać za zasadny. Wydanie przez Sąd Rejonowy w G., kolejnego rozstrzygnięcia samo w sobie jest niedopuszczalne i narusza przepisy prawa. Jest niewątpliwe, że postanowieniem z 8 kwietnia 2002 r., Sąd Rejonowy w G. ponownie orzekł w sprawie, która między tymi samymi stronami została już prawomocnie osądzona postanowieniem tego Sądu z 15 października 1996 r. Zasadny jest również drugi zarzut Rzecznika, gdyż wydanie dwóch orzeczeń spadkowych w okolicznościach opisanych powyżej godzi w konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, jak również zasady z niej wynikające, tj. zasadę zaufania do państwa i bezpieczeństwa prawnego, a także konstytucyjne prawo dziedziczenia i prawo do sądu.