Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym z dnia 2021-03-25.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.511.423.2019
Data sprawy:
2021-03-25
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 i pkt 3 ustawy o SN powyższemu nakazowi zapłaty Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił: naruszenie w sposób rażący prawa procesowego tj. art. 499 pkt 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy przytoczone przez powoda okoliczności budziły wątpliwości, gdyż nie wynikało z nich, czy pozwana E. C. w okresie objętym żądaniem pozwu faktycznie zajmowała lokal mieszkalny znajdujący się w W., przez co – w świetle prawa materialnego – nie były wystarczające do wydania nakazu zapłaty w tej sprawie; oczywistą sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, do którego doszło wskutek naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.: - poprzez bezpodstawne i błędne ustalenie, że pozwana E. C. w okresie od maja 2010 r. do listopada 2013 r. zamieszkiwała w lokalu w W., a przez to była odpowiedzialna solidarnie za zapłatę w tym okresie dochodzonej pozwem należności w całości, podczas, gdy ani z pozwu, ani z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy okoliczność ta nie wynika; rażące naruszenie prawa materialnego tj. art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w stanie faktycznym niniejszej sprawy i przyjęcie, że pozwana E. C. odpowiada solidarnie z E. C. i J. F. za zapłatę odszkodowania z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego, po wydaniu wyroku nakazującego pozwanym opuszczenie, opróżnienie i wydanie lokalu powodowi, mimo niezamieszkiwania E. C. w tym lokalu, a w konsekwencji niezasadne zasądzenie od pozwanej E. C. dochodzonych pozwem należności.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n. zaskarżonemu nakazowi zapłaty ponadto Rzecznik zarzucił: - naruszenie zasad oraz wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji, a to konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji, oraz chronionego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji prawa do sądowej ochrony własności i praw majątkowych pozwanej E. C., z uwagi na wydanie zaskarżonego nakazu zapłaty wobec niej jako jednego z pozwanych solidarnie, który w sposób nieuzasadniony i niesprawiedliwy nakłada na pozwaną obowiązek zapłaty należności z tytułu bezumownego zajmowania lokalu, mimo jej niezamieszkiwania w lokalu położonym w W.

 


Data odpowiedzi:
2022-05-31
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna uwzględniona (wyrok z 31 maja 2022 r., sygn. akt I NSNc 539/21).
Sąd Najwyższy orzekł, iż wniesiona przez Rzecznika Praw Obywatelskich skarga nadzwyczajna okazała się zasadna. Nie ulega bowiem wątpliwości, że poprzez wydanie zaskarżonego nakazu zapłaty w stosunku do pozwanej E. Ch. doszło do naruszenia konstytucyjnych zasad i praw: zasady ochrony zaufania obywatela do państwa, zasady bezpieczeństwa prawnego oraz prawa do sądowej ochrony własności i praw majątkowych. Pozwana E. Ch., mimo niezamieszkiwania lokalu mieszkalnego w W. w okresie objętym żądaniem pozwu, w sposób nieuzasadniony i niesprawiedliwy została obciążona obowiązkiem zapłaty na rzecz powoda odszkodowania za zajmowanie tego lokalu bez tytułu prawnego. Pozwana E. Ch., wobec braku przesłanek do obciążenia jej obowiązkiem odszkodowawczym przewidzianym w art. 18 ust. 1 u.o.p.l., nie powinna ponosić jakichkolwiek konsekwencji prawnych związanych z korzystaniem z lokalu mieszkalnego w W. Z tego względu Sąd Najwyższy, uwzględniając skargę nadzwyczajną, na podstawie art. 91 § 1 u.SN uchylił zaskarżony nakaz zapłaty w zakresie dotyczącym pozwanej E. Ch. oraz, rozstrzygając co do istoty sprawy, oddalił powództwo wobec pozwanej E. Ch.