Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego z dnia 2021-03-31.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.511.149.2018
Data sprawy:
2021-03-31
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 24 czerwca 2015 r., wydanego przez Sąd Okręgowy we W. w sprawie z powództwa Gminy W. - Zarząd Zasobu Komunalnego we W. przeciwko K. M., D. S., D. S., J. S. o zapłatę i zaskarżył go w zakresie dotyczącym pozwanej J. S. w części uwzględniającej żądanie pozwu za okres do 11 grudnia 2013 r. oraz w zakresie nałożonego na J. S. obowiązku zwrotu kosztów postępowania.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n. powyższemu nakazowi zapłaty Rzecznik zarzucił: naruszenie zasad oraz wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji, a to konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji, oraz chronionego w art. 72 ust. 1 Konstytucji dobra dziecka z uwagi na wydanie zaskarżonego nakazu zapłaty wobec pozwanej J. S. jako jednej z pozwanych solidarnie, który w sposób nieuzasadniony i niesprawiedliwy nakłada na pozwaną obowiązek zapłaty należności z tytułu odszkodowania za zajmowanie bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego we W., mimo iż w okresie do 11 grudnia 2013 r. J. S. była osobą małoletnią i nie mogła ponosić odpowiedzialności za tego rodzaju należności wynikające z zamieszkiwania wraz z rodzicami w tym lokalu; naruszenie chronionego w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji prawa do ochrony własności i praw majątkowych pozwanej J. S., z uwagi na wydanie zaskarżonego nakazu zapłaty, który w sposób nieuzasadniony i niesprawiedliwy nakłada na pozwaną obowiązek solidarnej zapłaty należności z tytułu odszkodowania za zajmowanie bez tytułu prawnego mieszkania położonego we W., mimo iż w okresie do 11 grudnia 2013 r. była osobą małoletnią, co prowadzi do naruszenia praw majątkowych pozwanej.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 u.s.n. powyższemu nakazowi zapłaty Rzecznik zarzucił: - rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania nakazu zapłaty poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w stanie faktycznym niniejszej sprawy i przyjęcie, że pozwana J. S. odpowiada solidarnie wraz z pozostałymi pozwanymi za zapłatę należności z tytułu odszkodowania za zajmowanie bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego we W., mimo iż w okresie do 11 grudnia 2013 r. była osobą małoletnią i nie mogła ponosić odpowiedzialności za tego rodzaju należności, a w konsekwencji zasądzenie od pozwanej dochodzonych pozwem należności za okres do 11 grudnia 2013 r.

 


Data odpowiedzi:
2022-05-18
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna uwzględniona (wyrok z dnia 18 maja 2022 r., sygn. akt I NSNc 621/21).
Sąd Najwyższy uchylił nakaz zapłaty w zaskarżonej części i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania S. O. we W. Sąd podzielił pogląd Rzecznika, iż nałożenie na pozwaną J. S. obowiązku zapłaty odszkodowania za zamieszkiwanie w lokalu mieszkalnym za okres, gdy była jeszcze małoletnia godzi w zasadę z art. 72 Konstytucji. Należy zgodzić się ze Skarżącym, że ustawodawca (nota bene po dziś dzień) nie wprowadził expressis verbis w art. 18 ustawy o ochronie lokatorów ograniczenia co do zastosowania przepisów ust. 1 i 2 jedynie do osób pełnoletnich zajmujących lokal, jak to uczynił w art. 6881 § 1 k.c. w odniesieniu do najemcy i stale zamieszkujących z nim osób. Ponadto, jak dalej słusznie wskazał Skarżący, osoby małoletnie nie mogą podejmować samodzielnych decyzji w odniesieniu do swojego miejsca zamieszkania. Zgodnie bowiem z art. 26 § 1 k.c. miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Powyższe prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji dokonał błędnej wykładni wskazanych przepisów, zgodnej z dosłownym brzmieniem art. 18 ustawy o ochronie lokatorów, który odczytywany literalnie nie wyłącza osób małoletnich z obowiązku zapłaty odszkodowania.