Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie dostępu osób z niepełnosprawnościami, w tym w spektrum autyzmu oraz ich opiekunów do szczepienia przeciwko COVID-19.

W związku z przypadającym na dzień 2 kwietnia 2021 r. Światowym Dniem Świadomości Autyzmu, Rzecznik Praw Obywatelskich poparł apel przedstawiony Ministrowi Zdrowia przez organizację społeczną działającą na rzecz pacjentów dotkniętych tym schorzeniem w trudnym czasie pandemii COVID-19. Głównym postulatem osób z niepełnosprawnościami, w tym w spektrum autyzmu jest umożliwienie im oraz ich opiekunom szczepienia przeciwko COVID-19 w pierwszej kolejności, w ramach najbliższego etapu szczepień przed otwarciem dostępu do szczepień dla całej populacji.

Rzecznik zgodził się, że osoby w spektrum autyzmu są bardziej narażone na zarażenie się wirusem wywołującym COVID-19. Ze względu na trudności związane z noszeniem maseczek, zostały słusznie zwolnione z obowiązku zakrywania ust i nosa. Wiele osób z autyzmem to osoby niesamodzielne, zależne od swoich opiekunów. Niektórzy przebywają w instytucjach zamkniętych, gdzie można zaobserwować większe liczby zachorowań na COVID-19. Ponadto u osób w spektrum występują często choroby i schorzenia współwystępujące, wpływające także na ich odporność immunologiczną. Wszystkie te czynniki wpływają na wzrost prawdopodobieństwa zarażenia się koronawirusem u osób w spektrum. Aby zminimalizować to ryzyko, konieczne jest uwzględnienie grupy osób z autyzmem w ramach najbliższego etapu szczepień.

Ponadto, RPO podkreślił niezbędność umożliwienia szczepień przeciw COVID-19 w pierwszej kolejności osobom z niepełnosprawnościami, jak i ich opiekunom. Niewątpliwie osoby z niepełnosprawnościami znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zakażeniem koronawirusem i jego skutkami. Należy zauważyć, że w kierowanych do Biura Rzecznika skargach wskazywane są dalsze pominięte grupy (osoby cierpiące na choroby przewlekłe np. SM, czy rodzice/opiekunowie małych pacjentów onkologicznych), wyrażające prośby o uwzględnienie ich w priorytetowej grupie szczepień.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w podnoszonej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Dyrektora Departamentu Innowacji w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 10 maja 2021 r. wyjaśnił, że osoby z niepełnosprawnościami ze względu na swój stan zdrowia i szczególne potrzeby oraz okoliczności, w których się znajdują, wymagają podjęcia dodatkowych działań, które dadzą im szanse skorzystania z możliwości zaszczepienia się. Od 10 maja osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz ich opiekunowie (do trzech opiekunów na osobę niepełnosprawną) będą mieli możliwość zaszczepienia się w punktach szczepień powszechnych (PSP) bez konieczności wcześniejszego umówienia się na termin szczepienia. Praca PSP będzie zorganizowana w taki sposób, aby obsłużyć bez kolejki wskazane osoby oraz zapewnić jak najlepsze warunki szczepienia dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Osoby, których stan zdrowia uniemożliwia samodzielne dotarcie do stacjonarnego punktu szczepień lub skorzystanie z transportu organizowanego przez jednostki samorządu terytorialnego zostaną zaszczepione w ramach istniejących już form i procedur, tj. przez wyjazdowe punkty szczepień.