Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia z dnia 2021-04-09.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.221.2021
Data sprawy:
2021-04-09
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

A.G. został obwiniony o to, że dnia 1 kwietnia 2020 r. w R. naruszył przepisy dot. przemieszczania się bez uzasadnionej przyczyny, tj. o czyn z art. 54 k.w. w zw. z § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Sąd Rejonowy w R. wyrokiem nakazowym z dnia 14 lipca 2020 r., uznał A.G. za winnego i na podstawie art. 54 k.w. wymierzył mu karę 200 złotych grzywny.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy porządkowe, o których mowa w art. 54 k.w., mają na celu ochronę porządku i spokoju publicznego, tym samym w polu penalizacji tego przepisu nie mieszczą się regulacje odnoszące się do innych sfer życia, np. do ochrony zdrowia publicznego. Z kolei ww. rozporządzenie Rady Ministrów nie odsyłało w swej treści do konkretnego przepisu kodeksu wykroczeń i nie określało wobec sprawcy prawnomaterialnych konsekwencji naruszenia przez niego zawartych w nim przepisów. Przepis § 5 stanowił jedynie, że zakazuje się przemieszczania się osób - poza wyjątkami określonymi w ust. 1-4. Mając na uwadze powyższe, wykluczone jest pociągnięcie do odpowiedzialności na podstawie art. 54 k.w. osób, które naruszyły zakaz przemieszczania się wspomniany we wskazanym Rozporządzeniu.

 


Data odpowiedzi:
2021-05-12
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 12 maja 2021 r., sygn. akt II KK 167/21).
Sąd Najwyższy orzekł, iż stwierdzenie braku korelacji pomiędzy przepisami ustawy o zapobieganiu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi a art. 54 k.w. prowadzi do wniosku o niemożności uznania § 5 Rozporządzenia w sprawie ograniczeń, nakazów i zakazów w stanie epidemii za przepis dopełniający przepis blankietowy art. 54 k.w., tym samym przesądzając o niedopuszczalności zakwalifikowania czynu zarzuconego i przypisanego obwinionemu jako wykroczenia z art. 54 k.w. w zw. z § 5 Rozporządzenia w sprawie ograniczeń, nakazów i zakazów w stanie epidemii, prowadząc tym finalnie do konkluzji, że zasadnie podnosi autor nadzwyczajnego środka zaskarżenia, iż zaskarżone orzeczenie dotknięte było rażącym naruszeniem prawa, które miało istotny wpływ na jego treść. W związku ze stwierdzeniem podniesionego w petitum kasacji zdekompletowania znamion przepisu art. 54 k.w., które stanowi podstawę do rozpoznania kasacji i jednocześnie wystarczającą rację do wydania kasatoryjnego rozstrzygnięcia w sprawie, ustosunkowanie się przez najwyższą instancję sądową do (również zaprezentowanej) w nadzwyczajnym środku zaskarżenia, wniesionym przez Rzecznika Praw Obywatelskich, argumentacji nawiązującej do problematyki ewentualnej niekonstytucyjności ograniczeń swobody przemieszczania się wprowadzonych aktem wykonawczym wydanym na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych byłoby zbędne. Mając powyższe na uwadze. Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w R. i uniewinnił A. G. od zarzuconego mu czynu.