Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia powstałego zadłużenia z tytułu wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego z dnia 2021-04-16.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia powstałego zadłużenia z tytułu wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego.
Zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 61a § 1 k.p.a. przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że w sytuacji dochodzenia zwrotu zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego w okresie pobierania dodatku pielęgnacyjnego, brak jest podstaw prawnych do wszczęcia postępowania o umorzenie kwoty nienależnego zasiłku pielęgnacyjnego oraz uznaniu, że niewydanie przez organ właściwy decyzji o ustaleniu nienależnie pobranego świadczenia uniemożliwia uznanie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego w okresie pobierania dodatku pielęgnacyjnego za świadczenia nienależne w rozumieniu art. 30 ust. 2 pkt 1 u.o.ś.r., a w konsekwencji błędne przyjęcie, że niedopuszczalne jest ubieganie się o umorzenie kwoty nienależnego zasiłku pielęgnacyjnego.
Ponadto Rzecznik zarzucił ww. postanowieniu naruszenie art. 7 i art. 77 § 1 w zw. z art. 80 k.p.a. poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przyjmując wadliwie, iż zastosowanie w sprawie mechanizmu zwrotu nadpłaconego zasiłku pielęgnacyjnego (art. 16 ust. 7 i 8 u.o.ś.r.) oraz brak decyzji o ustaleniu pobranego zasiłku pielęgnacyjnego za świadczenie nienależne wyklucza merytoryczne rozpoznanie wniosku o zastosowanie ulgi w spłacie określonej w art. 30 ust. 9 u.o.ś.r. i zwalnia organ administracji z podejmowania działań zmierzających do wszechstronnego i niebudzącego wątpliwości wyjaśnienia sprawy. Rzecznik zarzucił postanowieniu także naruszenie art. 11 i art. 107 § 3 K.p.a. z uwagi na brak adekwatnego uzasadnienia postanowienia.
Rzecznik wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia oraz postanowienia go poprzedzającego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że w świetle ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych aktualnie brak jest podstaw prawnych do wydawania decyzji administracyjnej w przedmiocie ustalenia świadczeń nienależnie pobranych i zobowiązania do ich zwrotu, bowiem potrącenie pobranych tytułem zasiłku pielęgnacyjnego kwot za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny, następuje z mocy prawa. Zgoda świadczeniobiorcy na dokonywanie potrąceń nienależnie wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego nie jest wymagana. Podobne rozwiązanie funkcjonuje na gruncie art. 99 ustawy o pomocy społecznej i w jego zakresie istnieje bogate orzecznictwo sądów administracyjnych, które wskazuje, że zaistnienie sytuacji opisanej w art. 99 ust. 1 ustawy wyłącza możliwość zastosowania art. 104 ust. 4 ustawy odnoszącego się do umorzenia lub odstąpienia od żądania zwrotu określonych należności.