Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja od prawomocnego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego z dnia 2021-05-14.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
BPK.511.33.2021
Data sprawy:
2021-05-14
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego w Katowicach
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja od prawomocnego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego.

Rzecznik Praw Obywatelskich przedmiotowemu wyrokowi zarzucił: w zakresie uznania obwinionych za winnych popełnienia wykroczeń opisanych w pkt 1.I i 2.I wyroku rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego, tj. art. 54 k.w. w zw. § 27 ust.1 pkt 2a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r., w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany M. J. oraz czyn przypisany M. S. nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

Ponadto, wyrokowi RPO zarzucił: w zakresie uznania obwinionych za winnych popełnienia wykroczenia opisanego w pkt 1.II i 2.II wyroku rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego, tj. wykroczenia z art. 54 k.w. w zw. z § 28 ust.1 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 października 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany M. J. oraz czyn przypisany M. S. nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

Rzecznik wyrokowi zarzucił także: w zakresie uznania obwinionego M. J. za winnego popełnienia wykroczeń opisanych w punktach 1.III i 1.IV wyroku oraz obwinionego S. S. za winnego popełnienia wykroczeń opisanych w punktach 2.III, 2.IV i 2.V wyroku - rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego, tj. 93 § 2 k.p.w., polegające na przyjęciu, że okoliczności przypisanych M. J. czynów z art. 141 k.w. oraz z art. 51 §1 k.w. oraz przypisanych S. S. czynów z art. 141 k.w., z art. 431 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz z art. 51 §1 k.w. i ich wina nie budzą wątpliwości, i w konsekwencji wydaniu wyroku nakazowego, podczas gdy w świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie, zarówno wina, jak i okoliczności czynów zarzucanych obwinionym budziły poważne wątpliwości, co winno skutkować skierowaniem sprawy do rozpoznania na rozprawie i wyjaśnieniem wszystkich istotnych dla merytorycznego rozstrzygnięcia okoliczności.

 


Data odpowiedzi:
2021-07-01
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 1 lipca 2021 r., sygn. akt IV KK 238/21).
Sąd Najwyższy stwierdził, że kasacja jest oczywiście zasadna. Słusznie wskazał skarżący, że Sąd I instancji rażąco uchybił przepisom art. 54 k.w. w zw. z § 27 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, uznając, że obwinieni M. J. i S. S. nie stosując się do obowiązku zakrycia ust i nosa w miejscu publicznym, dopuścili się wykroczeń z art. 54 k.w. Nakaz ten został ustanowiony na podstawie upoważnienia zawartego w art. 46 b pkt 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Tymczasem, co trafnie podniósł autor kasacji, w granicach tego upoważnienia Rada Ministrów mogła określić w rozporządzeniu wyłącznie obowiązek stosowania środków profilaktycznych przez osoby chore lub podejrzane o zachorowanie. Oczywiste jest zatem, że w zakresie, w jakim rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. ustanowiło powszechny, obowiązujący erga omnes obowiązek zakrywania ust i nosa w przestrzeni publicznej, a zatem obowiązujący także osoby inne niż chore czy podejrzane o zachorowanie, zostało wydane z przekroczeniem granic delegacji ustawowej.