Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia z dnia 2021-05-27.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
BPW.511.64.2021
Data sprawy:
2021-05-27
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego we Wrocławiu
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

S. Z. został obwiniony o to, że w dniu 2 kwietnia 2020 r. w W. nie przestrzegał zakazu przemieszczania się w związku z wystąpieniem stanu epidemii tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w zw. z § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii oraz o to, że w tym samym czasie i miejscu wbrew zakazowi związanemu z wystąpieniem stanu epidemii przebywał na terenie pełniącym funkcje publiczne i pokrytym roślinnością terenie zielonym, tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w zw. z § 17 ww. Rozporządzenia. Wyrokiem z dnia 24 lipca 2020 r. Sąd Rejonowy w W. uznał S. Z. za winnego dokonania zarzucanych mu czynów, stanowiących wykroczenia z art. 54 k.w. i wymierzył mu za te czyny karę nagany.

Rzecznik Praw Obywatelskich przypomniał, że z art. 31 ust. 3 Konstytucji wynika, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Wymóg formy ustawowej dotyczy wszystkich elementów ograniczenia danego prawa i wolności. Niedopuszczalne jest przyjmowanie w ustawie uregulowań blankietowych, pozostawiających organom władzy wykonawczej swobodę normowania ostatecznego kształtu owych ograniczeń, a w szczególności wyznaczania zakresu tych ograniczeń. Tylko unormowania, które nie stanowią podstawowych elementów składających się na ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności, mogą być treścią rozporządzenia. W rozporządzeniu powinny być zatem zamieszczane jedynie przepisy o charakterze technicznym, niemające zasadniczego znaczenia z punktu widzenia praw lub wolności jednostki. Abstrahując od niedopuszczalności ograniczania konstytucyjnych praw i wolności w formie rozporządzenia RPO zauważył, że przepisy § 5 i § 17 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii zostały wydane z przekroczeniem delegacji ustawowej.

 


Data odpowiedzi:
2021-06-29
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 29 czerwca 2021 r., sygn. akt V KK 245/21).
Sąd Najwyższy orzekł, iż kasacja jest oczywiście zasadna i jako taka podlegała uwzględnieniu w całości w trybie art. 535 § 5 k.p.k., tj. na posiedzeniu bez udziału stron. Wpisuje się ona w liczny już ciąg skarg Rzecznika Praw Obywatelskich, które dały sposobność wypowiedzenia się Sądowi Najwyższemu odnośnie karania za wykroczenia osób, którym zarzucono naruszenie tzw. regulacji covidowych i wykazania, że karanie to było bezpodstawne. Szereg orzeczeń tego Sądu autor kasacji powołał jako potwierdzających jego pogląd o bezpodstawności ukaraniu S. Z. Rację ma Skarżący, że czyny przypisane temu obwinionemu (w zarzucie kasacji i jej wniosku omyłkowo wzmiankowano o jednym wykroczeniu) nie wyczerpują znamion wykroczenia z art. 54 k.w., a zatem nie było możliwym ukaranie go na podstawie tego przepisu i wymierzenie mu kary nagany.