Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia z dnia 2021-05-28.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.107.2021
Data sprawy:
2021-05-28
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

R. F. został obwiniony o to, że w dniu 10 kwietnia 2020 r., w M., wiedząc o tym, że po powrocie zza granicy jest poddany kwarantannie w miejscu ww. nie stosował się do nakazów i zakazów obowiązujących w czasie epidemii, tj. o wykroczenie z art. 116 § 1 pkt 3 k.w. w zw. z § 2 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Za opisany wyżej czyn, zakwalifikowany z art. 116 § 1 pkt 3 k.w., wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w M. z dnia 16 czerwca 2020 r., obwiniony został ukarany karą nagany. Na skutek niezłożenia przez obwinionego sprzeciwu, wyrok uprawomocnił się dnia 29 lipca 2020 r.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich ponieważ obowiązek odbycia kwarantanny po przekroczeniu granicy państwowej, ustanowiony na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, jest niezgodny z Konstytucją, to osoba, która nie zastosowała się do tego obowiązku, nie powinna być karana. Tylko obowiązki ustanowione w aktach normatywnych, które spełniają te standardy, powinny być wiążące dla obywateli w tym sensie, że w przypadku niewykonania takiego obowiązku organy państwa mają pełne prawo podjąć uzasadnione działania zmierzające do wyciągnięcia konsekwencji tego naruszenia, które doprowadzą do pogorszenia sytuacji prawnej obywateli. W przeciwnym razie, jakakolwiek sankcja zastosowana wobec obywatela, byłaby niesprawiedliwą reakcją państwa, którego organy same nie przestrzegały reguł prawnych w procesie tworzenia prawa. Mając powyższe na uwadze, RPO uznał zarzut kasacji i jej wniosek za zasadne i wniósł o ich uwzględnienie.

 


Data odpowiedzi:
2021-06-29
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 29 czerwca 2021 r., sygn. akt II KK 255/21).
Zdaniem Sądu Najwyższego nie ulega wątpliwości, że doszło do wskazanego przez Rzecznika Praw Obywatelskich rażącego naruszenia prawa materialnego, tj. art. 116 § 1 pkt 3 k.w., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia, jak również doszło do rażącego naruszenia prawa wobec powołania w podstawie prawnej wyroku Sądu Rejonowego paragrafu 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. W rezultacie Sąd Najwyższy uwzględniając kasację Rzecznika wniesioną na korzyść ukaranego, na mocy art. 537 § 2 k.p.k. i art. 535 § 5 k.p.k. uchylił zaskarżony wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w M. i uniewinnił R. F. od przypisanego mu czynu. W konsekwencji zasadne stało się obciążenie kosztami postępowania w sprawie Skarb Państwa.