Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym z dnia 2021-06-21.
Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Zgodnie z przedstawionym uzasadnieniem celem projektowanej ustawy jest - niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej - usunięcie uchybień w prawie, zasygnalizowanych przez Trybunał Konstytucyjny w postanowienia sygnalizacyjnym z dnia 25 sierpnia 2020 r. (sygn. akt S 2/20), a także usunięcie błędów lub niespójności językowych w ustawach: z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (dalej jako: ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych) oraz z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (dalej jako: ustawa o TK). U podstaw rozstrzygnięcia sygnalizacyjnego leży wyrok Trybunału Konstytucyjnego, dotyczący orzekania o niepełnosprawności, ogłoszony w Dzienniku Ustaw z podaniem imienia i nazwiska Skarżącego (bez anonimizacji).
Rzecznik Praw Obywatelskich jest organem, któremu Konstytucja powierzyła stanie na straży praw i wolności człowieka i obywatela. W swojej działalności Rzecznik zajmuje się m.in. kwestiami ochrony prywatności jednostki. Sprawa, która stanowiła impuls do podjęcia inicjatywy ustawodawczej była wcześniej przedmiotem działań RPO. W 2018 r. do Rzecznika wpłynął wniosek Skarżącego w omawianej sprawie, dotyczący publikacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw w postaci niezanonimizowanej. Wnioskodawca zwrócił uwagę, że wyroki TK publikowane w Dzienniku Ustaw nie powinny zawierać informacji identyfikujących skarżących. W jego bowiem przypadku zostały w ten sposób ujawnione na szeroką skalę dane o charakterze szczególnym, dotyczące stanu zdrowia (chorobie psychicznej), przez co doszło do naruszenia jego prawa do prywatności i prawa do ochrony danych osobowych.
Należy zwrócić uwagę, że obowiązek publikacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wynika zarówno z Konstytucji (art. 190 ust. 2), z ustawy o TK (art. 108 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 114 ust. 1), jak i z ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych (art. 9 ust. 1 pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 4, art. 10 ust. 2 pkt 5 i 6). Obowiązek publikacji orzeczeń TK w Dzienniku Ustaw ma zatem podstawę w obowiązującym prawie.
Jednocześnie RPO przypomniał, że prywatność jednostki jest wartością chronioną konstytucyjnie. Art. 47 Konstytucji zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a art. 51 Konstytucji odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. W ocenie Rzecznika istnieje zagrożenie związane z tym, że osoby, których konstytucyjne prawo do prywatności informacyjnej zostało naruszone, będą się obawiały szukać ochrony prawnej z powodu lęku przed ponownym ujawnieniem swoich danych. Omawiana inicjatywa ustawodawcza znacząco niweluje takie ryzyko. Jednocześnie ujawnianie w dzienniku urzędowym danych osobowych skarżącego nie stanowi istotnej wartości z perspektywy ochrony prawa dostępu do informacji publicznej.
Mając na względzie powyższe, Rzecznik projekt nowelizacji Senatu RP ocenia pozytywnie.