Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia przepisów prawa procesowego z dnia 2021-06-21.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.565.2021
Data sprawy:
2021-06-21
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia przepisów prawa procesowego.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 502 § 1 k.p.k., polegające na orzeczeniu wobec S. N. w postępowaniu nakazowym kary grzywny w wysokości 350 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na 10 złoty każda w sytuacji, kiedy wskazany przepis dopuszcza orzeczenie tej kary w wysokości do 200 stawek dziennych.

Wskazany wyżej przepis z art. 502 § 1 k.p.k. wprost stanowi, że wyrokiem nakazowym można orzec karę ograniczenia wolności lub grzywnę do 200 stawek dziennych albo do 200 000 złotych. Określony tu górny pułap kary grzywny odnosi się zarówno do kar jednostkowych orzekanych za poszczególne zbiegające się przestępstwa, jak również do wymierzania na ich podstawie kary łącznej. Sąd Rejonowy wydając wyrok nakazowy i wymierzając oskarżonemu za przypisany mu czyn karę w wysokości 350 stawek dziennych rażąco naruszył normę wyrażoną w art. 502 § 1 k.p.k., gdyż orzekł tę karę w wysokości przekraczającej górną granicę sankcji możliwą do orzeczenia w zastosowanym trybie. Ponadto, naruszenie to miało istotny wpływ na treść wyroku, gdyż art. 502 § 1 k.p.k. wyraźnie i stanowczo wskazuje, że wyrokiem nakazowym można orzec karę grzywny w wysokości jedynie do 200 stawek dziennych albo do 200 000 złotych. Konsekwencją tego uchybienia było poniesienie przez oskarżonego dolegliwości w zakresie kary grzywny, której w postępowaniu nakazowym nie powinien był ponieść.

 


Data odpowiedzi:
2021-08-31
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 31 sierpnia 2021 r., sygn. akt V KK 282/21).
Sąd Najwyższy orzekł, iż kasacja RPO jest oczywiście zasadna, co zgodnie z art. 535 § 5 k.p.k. skutkowało uwzględnieniem jej w całości na posiedzeniu bez udziału stron. Sąd Rejonowy w S., orzekając w sprawie S. N., wyrokiem nakazowym wymierzył mu karę grzywny w wysokości 350 stawek dziennych. Tym samym naruszył przepis art. 502 § 1 k.p.k., który stanowi, że wyrokiem nakazowym można orzec karę ograniczenia wolności lub grzywnę w wysokości do 200 stawek dziennych albo do 200 000 złotych. W nawiązaniu do treści art. 523 § 1 k.p.k. należy wskazać, że zaistniałe naruszenie prawa było rażące i miało istotny wpływ na treść wyroku, bowiem prawidłowo stosując art. 502 § 1 k.p.k.. Sąd orzekający, o ile uznał za słuszne wymierzyć oskarżonemu karę grzywny, orzekłby ją w niższej wysokości od kary faktycznie orzeczonej. W tym stanie rzeczy, podzielając wniosek kasacji, należało uchylić wyrok w zaskarżonej części, tj. zawierającej rozstrzygnięcie o karze i sprawę w tym zakresie przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w S., który wymierzy karę sprawcy przestępstwa zgodnie z przepisami prawa, mając też na uwadze kierunek wniesionej w sprawie kasacji.