Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie obowiązku kwarantanny granicznej z dnia 2021-06-24.

Adresat:
Prezes Rady Ministrów
Sygnatura:
V.7018.709.2021
Data sprawy:
2021-06-24
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie obowiązku kwarantanny granicznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich zmuszony jest po raz kolejny zwrócić się do Premiera w sprawie wprowadzanych przez Radę Ministrów obostrzeń w związku z przekraczaniem granicy państwowej. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2021 r., które w zasadniczej części weszło w życie 23 czerwca oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 2021 r., którego regulacje odnoszące się do zasad związanych z przekraczaniem granicy weszły w życie dzisiaj, zaostrzono przepisy dotyczące kwarantanny granicznej. Zmiany dotyczyły w szczególności § 3 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Na ich mocy zlikwidowano możliwość zwolnienia z kwarantanny granicznej w oparciu o negatywny test diagnostyczny dla osób, które wracają do Polski z terytorium Wielkiej Brytanii (rozporządzenie z dnia 22 czerwca 2021 r.), a następnie z wszystkich krajów spoza strefy Schengen i niebędących członkami EFTA (rozporządzenie z dnia 23 czerwca 2021 r.).

Mimo wielokrotnie już artykułowanych przez Rzecznika zastrzeżeń tak odnośnie do formy, jak i trybu wprowadzania obostrzeń, po raz kolejny „z dnia na dzień” wprowadzono rozporządzeniem Rady Ministrów niezwykle istotne ograniczenie wolności osobistej, rozciągając obowiązek kwarantanny granicznej na każdą niezaszczepioną w pełni osobę powyżej 12. roku życia. Szczególnie dotkliwe jest to w przypadku osób, które nie są niechętne szczepieniom, ale ze względów zdrowotnych, czy innych (wiek) nie mogły dotychczas się zaszczepić. Trudno jest także oszacować szkody, jakie – tak nagłe, zaledwie dzień po poprzedniej zmianie – wprowadzenie „bezwzględnej” kwarantanny granicznej dla osób powracających do Polski spoza strefy Schengen i EFTA spowoduje dla polskiej branży turystycznej i jej klientów.

Rzecznik Praw Obywatelskich rozumie działania Rady Ministrów podejmowane w walce z pandemią, jednak częstotliwość oraz tempo zmian zasad „bezpieczeństwa” sprawiają wrażenie pewnej przypadkowości i stawiają pod znakiem zapytania ich zgodność z konstytucyjną zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa. Zasada ta opiera się m.in. na takim zespole cech przysługujących prawu, które gwarantują jednostce bezpieczeństwo prawne, umożliwiając jej decydowanie o swoim postępowaniu na podstawie pełnej znajomości przesłanek działania organów państwa, a zarazem znajomości konsekwencji prawnych, jakie to postępowanie może za sobą pociągnąć. Ma ona na celu zagwarantowanie jednostce bezpieczeństwa prawnego i powinna umożliwiać przewidywalność działań organów państwa, a także prognozowanie działań własnych przez jednostkę. Jest oczywiste, że zmieniane z dnia na dzień decyzje prawodawcze dotyczące swobody przemieszczania się po przekroczeniu granicy nie pozwalają na jakiekolwiek racjonalne planowanie podróży. Powinny one być komunikowane z pewnym wyprzedzeniem, aby umożliwić w niezbędnym zakresie korektę planów owej podróży bądź jej realizację z pełną świadomością spodziewanych ograniczeń.

Mając to na względzie, Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o przedstawienie szczegółowych informacji na temat przyczyn tak krótkiego, bo zaledwie kilkunastogodzinnego vacatio legis zmian dotyczących kwarantanny granicznej.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2021-10-28
Opis odpowiedzi:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 28 października 2021 r. poinformował, że ze względu na trwający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii COVID-19, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tj. 24 czerwca 2021 r. Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, w uzasadnionych przypadkach akty normatywne mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.