Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w zakresie realizacji prawa do składania petycji z dnia 2021-06-24.

Adresat:
Naczelny Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.604.16.2021
Data sprawy:
2021-06-24
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w zakresie realizacji prawa do składania petycji.

W oparciu o art. 54 § 2 w zw. z art. 64 § 3 w zw. z art. 193 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej jako: „p.p.s.a.”), w odpowiedzi na wniosek Gminy o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego „pomiędzy Radą Miejską w T. a organem - Rzecznikiem Praw Obywatelskich w sprawie właściwości rzeczowej w zakresie rozpoznania petycji”. Rzecznik wniósł o odrzucenie wniosku w całości.

W ocenie Rzecznika, wniosek ten, stanowiący próbę ingerencji w niezależność Rzecznika Praw Obywatelskich jako konstytucyjnego organu kontroli państwowej i ochrony prawa, winien podlegać odrzuceniu. Podmiot występujący z wnioskiem nie posiada legitymacji do jego złożenia. Rzecznik nie może być organem uczestniczącym w sporze kompetencyjnym rozstrzyganym przez Naczelny Sąd Administracyjny. Sprawa, której ma dotyczyć rzekomy spór nie podlega kognicji sądów administracyjnych. Pomiędzy Radą Miejską w T. a Rzecznikiem Praw Obywatelskich taki negatywny spór kompetencyjny w ogóle nie zaistniał (Rzecznik podejmował w niniejszej sprawie czynności w oparciu o przepisy ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich).

Rzecznik przypomniał, iż RPO nie może w ogóle być organem pozostającym w „sporze kompetencyjnym” w rozumieniu art. 4 p.p.s.a. Jakkolwiek w pewnych przypadkach (w szczególności w sprawach rozpoznawania wniosków o udzielenie informacji publicznej) Rzecznik staje się organem administracji publicznej (art. 5 § 2 pkt 3 w zw. z art. 1 pkt 2 K.p.a.), to jednak nie jest (i w żadnym przypadku nie będzie) ani organem jednostki samorządu terytorialnego, ani organem administracji rządowej, które jako jedyne mogą wchodzić w spory kompetencyjne rozstrzygane przez Naczelny Sąd Administracyjny (art. 4 p.p.s.a. oraz art. 22 § 1 pkt 1 i § 2 K.p.a.).

 


Data odpowiedzi:
2021-09-23
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (postanowienie z 23 września 2021 r., sygn. akt II GW 54/21).
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu wniosku Gminy T. z dnia 24 maja 2021 r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Gminą T. a Rzecznikiem Praw Obywatelskich w przedmiocie petycji dotyczącej wpływu szczepień na zdrowie obywateli oraz ograniczeń w związku ze stanem epidemii postanowił odrzucić wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego. NSA wskazał, że w niniejszej sprawie zachodzi przesłanka do odrzucenia wniosku określona wart. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a., bowiem wniosek jest niedopuszczalny ze względu na brak przedmiotu sprawy, możliwej do załatwienia przez organy administracji w formie podlegającej kontroli sądu administracyjnego. Spór kompetencyjny, co do zasady, zachodzi w rozstrzyganiu konkretnej sprawy przez organ administracji i jako taki winien podlegać załatwieniu w drodze aktu administracyjnego, bądź w innej prawnej formie działania, podlegającej kontroli sądu administracyjnego, tymczasem sprawa nie ma charakteru sprawy administracyjnej, a wobec tego nie jest dopuszczalne orzekanie w tej sprawie przez sąd administracyjny.