Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia przepisu prawa karnego materialnego, poprzez utrzymanie w mocy rozstrzygnięcia Sądu I instancji z dnia 2021-06-28.
Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia przepisu prawa karnego materialnego, poprzez utrzymanie w mocy rozstrzygnięcia Sądu I instancji.
Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, iż orzeczenie Sądu II instancji zapadło z rażącym naruszeniem prawa, co miało istotny wpływ na jego treść z następujących przyczyn. Mianowicie, istotą środków probacyjnych, nakładanych na podstawie art. 72 k.k. jest to, że mogą być one wykonywane, ale także egzekwowane, wyłącznie w okresie próby, bowiem związane są z poddaniem sprawcy próbie. Przepis art. 212 § 2 k.k. stanowi, że za przestępstwo zniesławienia za pomocą środków masowego komunikowania wymierzyć można karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Sąd Okręgowy w P. uznał, wbrew stanowisku Sądu I instancji, że karą współmierną w odniesieniu do przypisanego P. B. czynu jest kara grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych, przy czym ustalił wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 40 złotych. Dokonując takiego wyboru rodzaju kary, Sąd odwoławczy nie mógł orzec o utrzymaniu w mocy orzeczenia Sądu I instancji w zakresie nałożonego wobec skazanego obowiązku z art. 72 k.k., takie obowiązki bowiem orzec można jedynie w razie wymierzenia kary ograniczenia wolności albo wtedy, gdy orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jak to uczynił Sąd I instancji. Doszło zatem do bezpodstawnego utrzymania w mocy nałożonego przez Sąd I instancji na P. B. obowiązku z art. 72 § 1 pkt 2 k.k. Nałożenie na skazanego w realiach sprawy obowiązku przeproszenia pokrzywdzonej musi być rozumiane jako naruszające, w sposób rażący przepis prawa materialnego – art. 72 § 1 pkt 2 k.k.
Sąd Najwyższy orzekł, iż kasacja była oczywiście zasadna i podlegała rozpoznaniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Trafnie zwrócił uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich, że korekta orzeczenia Sądu I instancji w zakresie wymierzonej kary (to jest z kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby na karę grzywny), obligowała do dalszej modyfikacji wyroku w zakresie orzeczonego wobec skazanego na podstawie art. 72 § 1 pkt 2 k.k. obowiązku przeproszenia pokrzywdzonej. Obowiązek ten bowiem związany jest z istotą probacji, od której Sąd II instancji, poprzez zastąpienie kary pozbawienia wolności orzeczonej w ramach środka probacji, karą grzywny, odstąpił. O ile zatem przy karze wymierzonej przez Sąd I instancji, orzeczenie obowiązku probacyjnego było obligatoryjne, o tyle w sytuacji powyższej zmiany orzeczenia wręcz przeciwnie, stało się niedopuszczalne (art. 72 § 1 k.k.).