Wystąpienie do Prezesów Sądów Apelacyjnych w sprawie dostępności sądów w czasie pandemii COVID-19 z dnia 2021-07-19.
Wystąpienie do Prezesów Sądów Apelacyjnych w sprawie dostępności sądów w czasie pandemii COVID-19.
Kwestia dostępności wymiaru sprawiedliwości w czasie pandemii SARS-CoV-2 należy do istotnych spraw związanych z funkcjonowaniem polskiego wymiaru sprawiedliwości i ma fundamentalne znaczenie z punktu widzenia realizacji konstytucyjnego prawa do sądu.
W trakcie prac nad kolejnymi nowelizacjami tzw. ustawy o COVID-19 pojawiały się liczne propozycje dotyczące zmian w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. Prezesi i dyrektorzy sądów powszechnych także samodzielnie wypracowali różnego rodzaju praktyki mające usprawnić ich funkcjonowanie oraz zapewnić bezpieczeństwo pracownikom oraz interesantom.
Mimo polepszenia warunków związanych z pandemią, zgłaszający się do Rzecznika Praw Obywatelskich wnioskodawcy skarżą się, że restrykcje w sądach nie zmniejszyły się. Skarżący zwracają uwagę na takie kwestie jak: ograniczenia związane z realizacją prawa stron do przeglądania akt sprawy, ograniczenia związane z wstępem na teren sądu i swobodą przemieszczania się po nim przez zawodowych pełnomocników, ograniczenie możliwości udziału publiczności w rozprawach, a także ograniczenia związane z funkcjonowaniem biur podawczych. Natomiast przedstawiciele samorządów zawodów prawniczych podnoszą, że ograniczenia związane z wejściem na teren budynków sądów utrudniają w sposób znaczny pracę zawodowych pełnomocników.
Bez wątpienia nie da się jednoznacznie przewidzieć, jak będzie rozwijała się sytuacja związana z epidemią koronawirusa w dłuższej perspektywie. Zdaniem RPO należałoby jednak zastanowić się, jak w optymalny sposób zapewnić obywatelom możliwość korzystania z ich podstawowych praw oraz gwarancji procesowych i wypracować jednolite rozwiązania. Warunki epidemiczne, a także liczne nowelizacje ustawy o COVID-19 oraz Kodeksu postępowania cywilnego i Kodeksu postępowania karnego sprawiły, że obywatele są zdezorientowani i mają trudności z realizacją swoich praw.
Rzecznik zwrócił się do Prezesów Sądów Apelacyjnych z prośbą o rozważenie przedstawionych uwag i wskazanie, jakie działania zostały podjęte przez sądy powszechne znajdujące się na terenie danej apelacji, by zapewnić dostępność sądu dla obywateli.