Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego oraz prawa procesowego z dnia 2021-07-27.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.291.2016
Data sprawy:
2021-07-27
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego oraz prawa procesowego.

M.S. został oskarżony o to, że w dniu 26 sierpnia 2010 roku w T., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, prowadząc działalność gospodarczą pod firmą, doprowadził Spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2026,62 zł, poprzez wprowadzenie jej w błąd co do zamiaru i możliwości uregulowania należności wynikających z faktury VAT, tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. Sąd Rejonowy w T. wyrokiem nakazowym z dnia 18 marca 2014 r. uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa opisanego w akcie oskarżenia, z tym że zmienił kwalifikację czynu i uznał M.S. za winnego występku z art. 286 § 3 k.k. i za ten czyn, na mocy art. 286 § 3 k.k., wymierzył mu karę dwóch lat ograniczenia wolności określając wymiar obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne na 40 godzin w stosunku miesięcznym.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 18 marca 2014 r. w całości na korzyść skazanego i zarzucił mu rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego tj. art. 34 § 1 k.k. - poprzez wymierzenie M.S. kary dwóch lat ograniczenia wolności, określając obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym, podczas gdy w realiach przedmiotowej sprawy, stosownie do tego przepisu, maksymalny wymiar kary ograniczenia wolności wynosił dwanaście miesięcy; art. 33 § 2 k.k. - poprzez wymierzenie M.S. kary grzywny w oparciu o ten przepis w sytuacji, gdy skazanemu nie wymierzono kary pozbawienia wolności, lecz karę ograniczenia wolności. Rzecznik zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu także rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów postępowania tj. art. 415 § 5 k.p.k. poprzez nałożenie na M.S. środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 2026,62 zł na rzecz Spółki, w sytuacji, gdy o tym tożsamym roszczeniu przysługującemu temu podmiotowi względem oskarżonego już prawomocnie orzeczono wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 7 lutego 2011 r.

Rzecznik wniósł o uchylenie wyroku nakazowego w całości i umorzenie na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. postępowania przeciwko M.S. z uwagi na przedawnienie karalności czynu.

 


Data odpowiedzi:
2021-09-15
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 15 września 2021 r., sygn. akt IV KK 397/21).
Zdaniem Sądu Najwyższego zasadność wszystkich zarzutów kasacji musiała prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w T. W sprawie tej brak jest podstaw do umorzenia postępowania z powodu przedawnienia karalności zarzuconego oskarżonemu czynu. Czyn ten został popełniony w dniu 26 sierpnia 2010 r. i przy jego zakwalifikowaniu z art. 286 § 3 k.k. termin przedawnienia karalności określony w art. 101 § 1 pkt 4 k.k. wynosił 5 lat. W tym terminie doszło do wszczęcia postępowania przeciwko oskarżonemu, co zgodnie z treścią art. 102 k.k. obowiązującego w dacie czynu oraz w dacie orzekania, skutkowało pierwotnie przedłużeniem okresu przedawnienia o 5 lat, tj. do dnia 26 sierpnia 2020 r. W tym czasie (biegu przedawnienia) doszło jednak do zmiany terminu wskazanego w art. 102 k.k. i wobec wszystkich przestępstw określonych w art. 101 § 1 k.k. termin ten, od dnia 2 marca 2016 r. wynosi lat 10. Oznacza to, że w dacie uchylenia prawomocnego wyroku nakazowego nie doszło do przedawnienia karalności czynu przypisanego oskarżonemu, albowiem termin ten upłynie dopiero w dniu 26 sierpnia 2025 r. (5 lat z art. 101 § 1 pkt 4 k.k. oraz 10 lat z art. 102 k.k.) Z tych powodów Sąd Najwyższy uznając kasację Rzecznika Praw Obywatelskich za oczywiście zasadną, uchylił zaskarżony wyrok i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.