Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej z dnia 2021-08-02.
Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej.
Rzecznik Praw Obywatelskich w swoich działaniach od wielu lat zwraca szczególną uwagę na właściwe funkcjonowanie regulacji dotyczących obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej. Problematyka realizacji praw zagwarantowanych obywatelom w art. 118 ust. 2 Konstytucji RP oraz w ustawie o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli (dalej jako: "ustawa o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej") jest przez Rzecznika wnikliwie obserwowana oraz analizowana. RPO bada w szczególności praktyczne aspekty korzystania z tego prawa, mając na uwadze likwidowanie wszelkich barier i usprawnienie procedur w tym zakresie.
Na podstawie dokonanych ustaleń, a także postulatów ekspertów, organizacji społecznych oraz sygnałów od obywateli Rzecznik od dłuższego czasu zwraca uwagę organów władzy publicznej na potrzebę rozważenia zasadności wprowadzenia regulacji stwarzającej możliwość składania podpisów poparcia pod projektami inicjatyw drogą elektroniczną. Wykorzystywanie nowoczesnych technologii mogłoby bowiem przysłużyć się m.in. zwiększeniu partycypacji obywatelskiej w życiu publicznym.
Rozwiązania pozwalające na udzielanie poparcia inicjatywom ustawodawczym składanym przez obywateli w sposób elektroniczny istnieją już w wielu europejskich krajach takich jak Hiszpania, Austria, Słowenia, Litwa, Łotwa czy Finlandia. Polscy obywatele mogą już w tej chwili korzystać z takich rozwiązań w ramach procedur składania europejskiej inicjatywy obywatelskiej wykonywanych w oparciu o przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/788 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej, a dla których krajowym punktem kontaktowym jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Regulacje te mogą stanowić podstawę do przełożenia na grunt krajowych przepisów ustawy o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej. Wskazana wyżej problematyka składania podpisów drogą elektroniczną w ramach obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej była już podejmowana m.in. w toku wcześniejszych działań Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Zamysł ten przedstawiono również w toku prac sejmowej Komisji Administracji i Cyfryzacji Sejmu RP VII kadencji. Niestety, prace te nie zostały skutecznie zakończone.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o informację, czy Kancelaria Prezesa Rady Ministrów bądź Minister Cyfryzacji prowadzi lub planuje podjąć działania dotyczące wprowadzenia możliwości udzielania poparcia obywatelskim projektom inicjatyw ustawodawczych w sposób elektroniczny.