Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Przewodniczącego Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych w sprawie sytuacji studentów z Białorusi wyrażających chęć kształcenia akademickiego w Polsce.

W zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich pozostaje sytuacja studentów z Białorusi wyrażających chęć kształcenia akademickiego w Polsce i wsparcia polskich uczelni medycznych solidaryzujących się z młodzieżą białoruską ze względu na aktualną sytuację w ich kraju.

W stanowisku zawierającym apel do Rządu RP polskie środowisko akademickie dostrzegło, że ofiary represji, takich jak aresztowania, przemoc fizyczna lub ograniczenia praw do studiowania czy pracy w uczelni, powinny móc liczyć na wsparcie Państwa Polskiego poprzez zapewnienie im dostępu do programów wymiany akademickiej. Jak nadmieniono, część polskich uczelni już stworzyło preferencyjne programy wsparcia dla represjonowanych białoruskich studentów.

W odpowiedzi między innymi na powyższy apel Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (Agencja) uruchomiła w ramach inicjatywy rządowej "Solidarni z Białorusią" wsparcie stypendialne dla studentów i naukowców z Białorusi. W związku ze zleceniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 23 września 2020 r., na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Agencja w roku akademickim 2020/2021 w ramach działania "Solidarni ze studentami" przyznaje stypendia obywatelom Białorusi, którzy rozpoczną studia na polskich uczelniach.

Rzecznik z satysfakcją odnotował, że Polskie uczelnie, na których Białorusini stanowią drugą co do liczebności grupę studentów - obcokrajowców, solidaryzują się z młodzieżą białoruską ze względu na aktualną sytuację w ich kraju i oferują pomoc. Niemniej tylko część polskich uczelni, we własnym zakresie, stworzyło preferencyjne programy wsparcia dla represjonowanych białoruskich studentów. Ponadto, jak należy wnosić z doniesień medialnych i sygnałów docierających do Rzecznika, uczelnie medyczne, które podjęły się wsparcia Białoruskich studentów w ramach inicjatywy rządowej, zaoferowały jedynie kilka miejsc im dedykowanych na prowadzonych studiach. Powoduje to dla zainteresowanych Białorusinów trudności związane ze znalezieniem medycznych uczelni wyższych, które byłyby gotowe ich przyjąć. Wobec czego, rodzi to obawy o niewystarczające zabezpieczanie potrzeb tej grupy studentów, którzy nierzadko w swojej ojczyźnie zostali relegowani lub w inny sposób byli represjonowani.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącego z prośbą o podjęcie stosownych działań służących rozwiązaniu przedmiotowego problemu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Przewodniczący KRAUM w piśmie z 15 czerwca 2021 r. poinformował, że uczelnie członkowskie KRAUM wyrażają wolę wsparcia obywateli Białorusi, co więcej, działają na ich rzecz poprzez wykorzystywanie ustawowych narzędzi do tego celu, a także same inicjują formy działalności probiałoruskiej. Wsparcie w obszarze finansowym udzielane jest studentom w ramach uczestnictwa w rządowym programie NAWA - „Solidarni z Białorusią” oraz w drodze świadczonej przez uczelnie pomocy materialnej. Kandydaci na studia przyjmowani są w procesie rekrutacji cudzoziemców i są częściowo lub całkowicie zwalniani z opłat. Zawierane są także międzynarodowe umowy bilateralne ze stroną białoruską, umożliwiające białoruskim studentom odbywanie wakacyjnych praktyk. Przewodniczący zapewnił, że program „Solidarni z Białorusią” spełnia swoją funkcję i nie wymaga modyfikacji w żadnym zakresie.