Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie skargi konstytucyjnej dotyczącej zbadania zgodności z Konstytucją przepisu ustawy skargowej z dnia 2021-08-25.

Adresat:
Trybunał Konstytucyjny
Sygnatura:
IX.517.1412.2021
Data sprawy:
2021-08-25
Rodzaj sprawy:
skarga konstytucyjna (SK)
Nazwa zepołu:
Zespół do spraw Wykonywania Kar
Wynik sprawy:
umorzenie postępowania – sprawa zakończona negatywnie
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie skargi konstytucyjnej dotyczącej zbadania zgodności z Konstytucją przepisu ustawy skargowej.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w przedmiotowym postępowaniu i wniósł o stwierdzenie, że: przepis art. 2 ust. 1b ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (dalej: "ustawa skargowa"), w zakresie w jakim wyłącza prawo strony do wniesienia skargi o stwierdzenie, że nastąpiło naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawach, o których mowa w art. 1 § 1 ustawy - Kodeks karny wykonawczy (dalej: "k.k.w." bądź "Kodeks"), chyba że dotyczą one obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązki orzeczonej na pokrzywdzonego, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skarżący wskazał, że wszelkie elementy prawa do sądu, o których mowa w art. 45 ust. l Konstytucji, zostały naruszone poprzez wyłączenie możliwości wniesienia skargi na przewlekłość w postępowaniu wykonawczym, za wyjątkiem obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązki orzeczonej na pokrzywdzonego, co prowadzi również do zamknięcia drogi sądowej, a tym samym naruszenia art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Odnosząc się do podniesionych przez skarżącego wzorców konstytucyjnych Rzecznik zauważył, iż możliwość wniesienia skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego, łączy się ściśle z wynikającym z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji prawem do sądu.

RPO zwrócił także uwagę, że aby prawo do rozpatrzenia sprawy bez zbędnej zwłoki nie miało charakteru wyłącznie "fasadowego", jednostka musi dysponować odpowiednimi środkami prawnymi, które - w razie zaistnienia przewlekłości postępowania - będą działać na sąd stymulująco.

 


Data odpowiedzi:
2023-12-06
Opis odpowiedzi:
Umorzenie postępowania (postanowienie z 6 grudnia 2023 r., sygn. akt SK 31/21).
Trybunał Konstytucyjny wskazał, że dopuszczalność skargi konstytucyjnej uzależniona jest m.in. od spełnienia przesłanek, które zostały wymienione w art. 53 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed TK. Trybunał podkreślił, że prawidłowe uzasadnienie zarzutów wymaga nie tylko wskazania przepisu Konstytucji mającego stanowić wzorzec kontroli, ale także powołania przekonujących argumentów wskazujących na niezgodność treści przepisu kwestionowanego z treścią normy wyrażonej w przepisie konstytucyjnym. Zakłada to istnienie relacji łączącej treść tych przepisów. W niniejszej sprawie, zdaniem TK, przesłanka odpowiedniego uzasadnienia zarzutów została potraktowana powierzchownie i instrumentalnie. Skarżący wskazał, jakie prawa konstytucyjne wynikają z art. 45 ust. 1 Konstytucji, przedstawił relacje, jakie zachodzą między art. 77 ust. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz ogólnie wskazał, że elementy prawa do sądu, takie jak prawo dostępu do sądu, prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej i prawo do wyroku sądowego, zostały naruszone, co w konsekwencji doprowadziło do zamknięcia drogi sądowej, a zatem naruszenia art. 77 ust. 2 Konstytucji. Skarżący nie wykazał jednak, że jest podmiotem konkretnego konstytucyjnego prawa, ani nie uprawdopodobnił, że ta wolność lub to prawo zostały faktycznie naruszone, a naruszenie to wynika z treści kwestionowanego przepisu, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej ostatecznie ukształtował jego sytuację prawną. W związku z powyższym Trybunał postanowił umorzyć postępowanie.