Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Najwyższym w zakresie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego, czy podstawą wznowienia postępowania może być orzeczenie TSUE, wydane w trybie pytania prejudycjalnego dotyczące takiego samego stosunku prawnego z dnia 2021-08-25.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Najwyższym w zakresie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego, czy podstawą wznowienia postępowania może być orzeczenie TSUE, wydane w trybie pytania prejudycjalnego dotyczące takiego samego stosunku prawnego.
Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w przedmiotowym postępowaniu i przedstawił następujące stanowisko w sprawie: "Podstawą wznowienia postępowania, o której mowa w art. 4011 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego może być orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydane w trybie pytania prejudycjalnego dotyczące takiego samego stosunku prawnego."
Rzecznik upatruje podstawy wznowienia w art. 4011 k.p.c. w zasadzie równoważności, zasadzie skuteczności, zasadzie lojalności (art. 4 ust. 3 TUE) i zasadzie pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w powiązaniu z art. 9 Konstytucji, z następujących względów. W pierwszej kolejności należy wskazać, że rola orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (TK) w krajowym systemie prawa jest, na potrzeby poszczególnych procedur krajowych, porównywalna z rolą orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE, Trybunał, TS). Takie stanowisko należy uznać za prawidłowe, w szczególności na tle zasady równoważności w interpretacji przyjętej przez TSUE.
Należy również podnieść, że unijna zasada równoważności wymaga, by całość uregulowań krajowych dotyczących środków ochrony prawnej znajdowała zastosowanie jednakowo do środków prawnych opartych na naruszeniu prawa unijnego jak i podobnych środków opartych na naruszeniu prawa wewnętrznego. Zasada równoważności jest elementem nałożonych na sądy krajowe na podstawie art. 4 ust. 3 TUE (zasada lojalności) obowiązków w zakresie zapewnienia skutecznej ochrony sądowej uprawnień podmiotów prawa wynikających z prawa unijnego. Zasady postępowania w sprawach mających na celu zapewnienie ochrony uprawnień podmiotów prawa wynikających z prawa unijnego nie mogą być mniej korzystne niż w przypadku podobnych postępowań o charakterze wewnętrznym. Istotą tej zasady jest więc to, by przy stosowaniu krajowych środków prawnych (instytucji, mechanizmów) bez zróżnicowania traktowano naruszenie prawa unijnego i naruszenie prawa krajowego, a dokładniej, by z perspektywy jednostki, naruszenia prawa unijnego przez organy państwa członkowskiego nie było traktowane mniej korzystnie, niż gdyby organy te dopuściły się naruszenia prawa krajowego.
Zdaniem Rzecznika, nie można także pominąć kwestii, że ustawodawstwo Unii Europejskiej oraz orzecznictwo TSUE wywiera bezpośredni wpływ na kształt polskiego systemu prawnego.
Sąd Najwyższy, w sprawie z powództwa E. G. przeciwko Spółce Akcyjnej w likwidacji w W. przy udziale Rzecznika Praw Obywatelskich o zapłatę, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 kwietnia 2022 r., na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w G. postanowieniem z dnia 8 czerwca 2021 r.: „Czy podstawą wznowienia postępowania, o której mowa w art. 4011 ustawy - Kodeks cywilny może być orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydane w trybie pytania prejudycjalnego dotyczące takiego samego stosunku prawnego?” umorzył postępowanie w sprawie. Pismem z dnia 29 listopada 2021 r. powódka cofnęła skargę o wznowienie postępowania, powołując się na ugodę zawartą między stronami sporu. Rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy stało się z tej przyczyny zbędne, co uzasadniało umorzenie postępowanie toczącego się przed Sądem Najwyższym.