Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie braku możliwości przedłużenia terminu na wniesienie apelacji w postępowaniu karnym z dnia 2021-09-14.
Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie braku możliwości przedłużenia terminu na wniesienie apelacji w postępowaniu karnym.
W zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich pozostaje problematyka braku możliwości przedłużenia terminu na wniesienie apelacji w postępowaniu karnym w sprawach szczególnie skomplikowanych, w których uzasadnienie wyroku jest obszerne.
Należy wskazać, że termin do wniesienia apelacji, zgodnie z art. 445 § 1 Kodeksu postępowania karnego, w każdym wypadku wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem. Ustawodawca nie przewidział żadnej możliwości przedłużenia tego terminu. Tymczasem w niektórych przypadkach, zwłaszcza w sprawach charakteryzujących się złożonym stanem faktycznym i skomplikowanym materiałem dowodowym czy wieloosobowych, uzasadnienie wyroku może być bardzo obszerne, a jego przygotowanie niejednokrotnie trwa dłużej, niż czternaście dni. Art. 423 § 1 k.pk. wprost wskazuje, że termin na sporządzenie uzasadnienia jest niewiążący, bowiem prezes sądu może przedłużyć go na dowolny termin oznaczony. W przypadku niemożności dochowania także tego terminu nic nie stoi na przeszkodzie jego dalszemu przedłużeniu. Co więcej, przekroczenie tego terminu przez sąd nie rodzi żadnych skutków proceduralnych.
W tym kontekście nierzadko jednak nie zwraca się właściwej uwagi na problem w postaci niedostatecznie długiego czasu przysługującego obronie na sporządzenie apelacji. W orzecznictwie oraz w doktrynie zauważono możliwość uzupełnienia apelacji już po ustawowym terminie na jej wniesienie, ale tylko w zakresie argumentacji, a ponadto bez mocy wiążącej sąd odwoławczy. Skarżący nie może natomiast w sposób skuteczny rozszerzyć granic zaskarżenia ani podnieść nowych zarzutów po upływie terminu zawitego na wniesienie apelacji. Dochowanie tego terminu poprzez wniesienie środka zaskarżenia, obejmującego wszystkie zarzuty możliwe do postawienia w danej sprawie, może być znacznie utrudnione w przypadku, gdy uzasadnienie wyroku jest długie i złożone. Brak możliwości przedłużenia terminu na złożenie apelacji w sprawach szczególnie skomplikowanych i obszernych, wywoływać może zaś wątpliwości dotyczące właściwego przestrzegania konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do obrony.
Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącego z prośbą o rozważenie podjęcia działań legislacyjnych, które stanowiłyby rozwiązanie przedstawionej w niniejszym wystąpieniu problematyki, a także o poinformowanie o decyzjach, jakie podejmie Komisja Ustawodawcza Senatu RP w tej kwestii.