Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranej nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia z dnia 2021-09-20.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.482.2021
Data sprawy:
2021-09-20
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranej nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

P. K.-S. została obwiniona o to, że w dniu 20 marca 2020 r. w G., wbrew obowiązkowi nie przestrzegała nakazu odbywania kwarantanny, tj. o wykroczenie z art. 116 § 1 k.w. Za opisany wyżej czyn, zakwalifikowany z art. 116 § 1 k.w., wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w G. z dnia 23 czerwca 2020 r., obwiniona została ukarana karą grzywny w wysokości 500 zł.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, iż analiza § 2 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, nie pozostawia wątpliwości, że przepis ten nakładający obowiązek poddania się kwarantannie, narusza prawo do swobodnego poruszania się po terytorium RP, a tym samym ogranicza podstawowe prawa i wolności obywatelskie przewidziane w Konstytucji. Z tej przyczyny Sąd Rejonowy w G. powinien rozważyć zgodność wskazanego zapisu rozporządzenia z Konstytucją i delegacją ustawową. Sąd orzekający w sprawie wykroczeniowej obowiązany jest bowiem ocenić, czy zarzucany obwinionej czyn spełnia wszystkie ustawowe znamiona danego wykroczenia i czy obwiązki nałożone na obywateli, których złamanie karane jest jako wykroczenie, zostały postanowione zgodnie z prawem. Skoro zatem obowiązek odbycia kwarantanny po przekroczeniu granicy państwowej, ustanowiony na mocy powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Zdrowia, jest niezgodny z Konstytucją, to osoba, która nie zastosowała się do tego obowiązku, nie powinna być karana.

 


Data odpowiedzi:
2021-11-23
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 23 listopada 2021 r., sygn. akt III KK 362/21).
Sąd Najwyższy zauważył, iż Sąd Rejonowy w G. uznał P. K.-S. winną popełnienia przypisanego jej wykroczenia z art. 116 § 1 k.w., ponieważ wiedziała o tym, że po powrocie zza granicy jest poddana kwarantannie. Tak Sąd rozstrzygnął mimo, że sam powrót do kraju zza granicy (i objęcie kwarantanną) nie jest równoznaczny z podejrzeniem o nosicielstwo w rozumieniu u.z.z.z. Zaprezentowana w ten sposób przez Sąd wykładnia art. 116 § 1 k.w. stanowi niedopuszczalną wykładnię rozszerzającą i prowadzi do objęcia zakresem jego znamion także osób, wobec których nie tylko nie udowodniono, ale nawet nie uprawdopodobniono w żaden sposób, że miały styczność ze źródłem zakażenia. Samo przekroczenie przez obwinioną granicy państwowej i objęcie z tego powodu kwarantanną nie czyni z P. K.-S. osoby podejrzanej o nosicielstwo choroby zakaźnej, wobec której zastosowanie może mieć przepis art. 116 § 1 k.w.