Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Ł. W. (sygn. akt SK 64/13) z dnia 2013-11-22.

Adresat:
Trybunał Konstytucyjny
Sygnatura:
II.510.125.2014
Data sprawy:
2013-11-22
Rodzaj sprawy:
skarga konstytucyjna (SK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
umorzenie postępowania sądowego i TK z powodu wcześniejszej zmiany przepisów, decyzji zgodnie z wnioskiem RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Ł. W. (sygn. akt SK 64/13).

W dniu 22 stycznia 2014 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawiła stanowisko, w którym wskazała, że skarga konstytucyjna dotyczy przepisu art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń stanowiącego, iż podlega karze grzywny ten, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Natomiast zgodnie z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Jak podnoszą obywatele w skargach do Biura Rzecznika, otrzymanie wezwania, nierzadko po kilku miesiącach od daty wykroczenia, przy jednoczesnej odmowie prawa do wglądu w akta sprawy, w tym przy braku możliwości zapoznania się ze zdjęciem z fotoradaru, nierzadko czyni ustawowy obowiązek niemożliwym do spełnienia. W ocenie Rzecznika, naruszeniem zasady prawa do obrony, a także zasady domniemania niewinności jest zmuszanie właściciela (posiadacza) pojazdu - pod groźbą odpowiedzialności karnej - do dostarczenia organom ścigania dowodów na jego winę bądź winę jego najbliższych w postępowaniu w sprawie o wykroczenie, w sytuacji, kiedy to właściciel (posiadacz) pojazdu lub osoba jemu najbliższa prowadzili pojazd w czasie wskazanym przez organy wzywające. Nie może być tak, że ciężar dowodu ustalenia sprawcy wykroczenia czy nawet przestępstwa drogowego zostanie przeniesiony z organu procesowego na potencjalnego oskarżonego (obwinionego). W zaskarżonych przepisach naruszono także zasadę ochrony życia rodzinnego w celu ochrony bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym, w szczególności poprzez zapewnienie szybkiej i sprawnej procedury postępowania w sprawach o wykroczenie. Przesłanką uzasadniającą ingerencję w konstytucyjnie chronione prawa obywateli nie może być potrzeba zapewnienia szybkiego i sprawnego postępowania, a także chęć ułatwienia pracy organom ścigania. Obowiązujący w omawianym zakresie stan prawny nie daje się pogodzić z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa.

 


Data odpowiedzi:
2015-11-03
Opis odpowiedzi:
Postępowanie umorzone (postanowienie z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. akt SK 64/13).