Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Sp. z o.o. (sygn. akt SK 32/14) z dnia 2014-10-29.

Adresat:
Trybunał Konstytucyjny
Sygnatura:
IV.715.1.2014
Data sprawy:
2014-10-29
Rodzaj sprawy:
skarga konstytucyjna (SK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Sp. z o.o. (sygn. akt SK 32/14).

W piśmie z dnia 20 listopada 2014 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawiła następujące stanowisko w sprawie: art. 79 ust. 1 pkt 3 lit b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zakresie, w jakim nakłada obowiązek zapłaty trzykrotności stosownego wynagrodzenia na rzecz podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych, jest niezgodny z przepisami art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. W ocenie Rzecznika istnienie zaskarżonego w skardze konstytucyjnej roszczenia pozwalającego na domaganie się zapłaty kwoty trzykrotnie wyższej niż wynagrodzenie należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu, którego zakres nie ma związku z rozmiarem poniesionej przez uprawnionego szkody, jest nie do pogodzenia z zasadą sprawiedliwości społecznej. Roszczenie to uprzywilejowuje podmioty, którym przysługują autorskie prawa majątkowe, zapewniając daleko wyższą ochronę ich praw i interesów majątkowych niż praw i interesów majątkowych użytkowników, którzy w sposób zawiniony dokonali naruszenia tych autorskich praw majątkowych. W ten sposób narusza ono konstytucyjną zasadę równej ochrony praw majątkowych, a zróżnicowanie tej ochrony nie znajduje odpowiedniego uzasadnienia ze względu na konieczność zachowania równowagi w stosunkach społecznych. Zaskarżony przepis w sposób automatyczny nakłada sankcję trzykrotności wynagrodzenia. Ustawodawca wprowadzając tak sztywne stawki ryczałtu nie dał sądowi jakichkolwiek możliwości miarkowania odszkodowania w zależności od okoliczności sprawy, chociażby w sytuacji, gdy uważałby, że jest ono rażąco wygórowane i całkowicie nieadekwatne. Nadmierna dolegliwość kwestionowanego roszczenia jest szczególnie ewidentna wobec możliwej kumulacji wszystkich sankcji przewidzianych przez ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych za naruszenie autorskiego prawa majątkowego. Przepis, który w założeniu miał ułatwiać poszkodowanym dochodzenie ich praw, w swoim otoczeniu systemowym (przy kumulacji roszczeń) może stać się źródłem nieuzasadnionego wzbogacenia uprawnionych z tytułu autorskich praw majątkowych, z pokrzywdzeniem użytkowników tych praw.

 


Data odpowiedzi:
2015-06-23
Opis odpowiedzi:
Skarga konstytucyjna uwzględniona (wyrok z dnia 23 czerwca 2015 r., sygn. akt SK 32/14).