Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego na czynność w przedmiocie wystosowania pisma o zwrot nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego z dnia 2020-10-14.
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego na czynność w przedmiocie wystosowania pisma o zwrot nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego.
Na podstawie decyzji z dnia 29 maja 2007 r., Strona posiadała bezterminowe prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. W dniu 19 marca 2019 r. działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Naczelnik Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia wystąpił do ZUS o informacje, czy Strona posiada prawo do dodatku pielęgnacyjnego. ZUS pismem z dnia 2 kwietnia 2019 r. poinformował o uprawnieniu Strony do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 1 lutego 2019 r. W związku z tym Naczelnik pismem z dnia 29 kwietnia 2019 r., zwrócił się do ZUS o zwrot nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego, wypłaconego Stronie w okresie od dnia 1 lutego 2019 r. do dnia 31 marca 2019 r. Wskazana czynność organu administracji została przez Rzecznika Praw Obywatelskich zakwestionowana w skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który ją odrzucił. W ocenie Sądu w zakresie kognicji sądów administracyjnych nie mieści się czynność organu polegająca na wystąpieniu do ZUS o zwrot określonej kwoty tytułem nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego. Pismo to nie jest bowiem decyzją, postanowieniem czy aktem lub czynnością, z zakresu administracji publicznej.
Istota sporu w sprawie będącej przedmiotem zaskarżenia sprowadza się do ustalenia, czy czynność organu administracji polegająca na skierowaniu pisma do ZUS, o dokonanie potrąceń ze świadczenia emerytalno-rentowego kwoty nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego, podlega kognicji sądu administracyjnego. Do odrzucenia skargi przez wojewódzki sąd administracyjny może dojść wówczas, gdy sąd stwierdzi, że sprawa objęta zaskarżeniem podlega rozpoznaniu w postępowaniu cywilnym przez sąd powszechny i tym samym występują przesłanki braku możliwości rozpoznania sprawy na drodze sądowo-administracyjnej. Zdaniem Rzecznika w niniejszej sprawie powyższe okoliczności nie mają miejsca. Rzecznik zauważył ponadto, że decyzją organu rentowego jest jednostronna czynność posiadająca odpowiednią formę prawną i określająca konsekwencje stosowanej normy prawnej w odniesieniu do konkretnie oznaczonego adresata w sprawie indywidualnej. Istotnym elementem decyzji jako przejawu woli organu administracyjnego jest stanowcze rozstrzygnięcie sprawy objętej wnioskiem wszczynającym postępowanie. W tym kontekście należy zauważyć, że przedmiotem postępowania sądowego w sprawach dotyczących ubezpieczenia społecznego jest ocena zgodności z prawem w aspekcie formalnym i materialnym decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Jest zatem postępowaniem kontrolnym.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż mechanizm przewidziany w art. 16 ust. 7 uśr jest dla zainteresowanej korzystny. Art. 17 ust. 8 uśr zrównuje przekazanie kwoty odpowiadającej wysokości zasiłku pielęgnacyjnego ze zwrotem świadczeń nienależnie pobranych. Nie zachodzi zatem konieczność przeprowadzenia odrębnego postępowania w zakresie ustalenia świadczenia za nienależnie pobrane, a zainteresowana nie musi uiszczać odsetek 13 (art. 30 ust. 2b uśr). Zainteresowanej przysługuje prawo zaskarżenia czynności potrącenia do Sądu ubezpieczeń społecznych (art. 177 in princ. Konstytucji). W systemie prawa brak ustawy, która w sposób wyraźny i jednoznaczny przewidywałaby kompetencje sądu administracyjnego dla kontroli pisma organu administracji publicznej właściwego dla orzekania w przedmiocie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, skierowanego do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o wypłatę osobie zainteresowanej emerytury pomniejszonej o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconego za ten okres zasiłku pielęgnacyjnego i o przekazanie tej kwoty na rachunek bankowy organu właściwego (art. 16 ust. 7 uśr). W konsekwencji Sąd I instancji prawidłowo skargę odrzucił (art. 58 § 1 pkt 1 ppsa). Z tych względów NSA skargę kasacyjną oddalił.