Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia z dnia 2021-10-05.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.686.2021
Data sprawy:
2021-10-05
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 26 stycznia 2021 r. Na podstawie art. 110 § 1 k.p.w. RPO zaskarżył powyższe orzeczenie w całości na korzyść ukaranego D. G.

Powołując się na przepis art. 111 k.p.w. wyrokowi temu Rzecznik zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego, tj. art. 116 § 1 k.w. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy czyn przypisany ukaranemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia. Rzecznik wniósł zatem o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w G. i uniewinnienie D. G. od popełnienia przypisanego mu wykroczenia.

 


Data odpowiedzi:
2022-03-09
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 9 marca 2022 r., sygn. akt III KK 380/21).
Sąd Najwyższy orzekł, iż kasacja była oczywiście zasadna i skutkowała wydaniem orzeczenia zgodnego z zawartym w niej wnioskiem. Słusznie zauważył autor kasacji, że brak pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia uniemożliwił zapoznanie się z tokiem rozumowania Sądu meriti w zakresie szczegółów przyjętej kwalifikacji prawnej zachowania ukaranego. Została ona natomiast określona w wyroku w sposób nieprecyzyjny, poprzez niewskazanie bliższej jednostki redakcyjnej art. 116 § 1 k.w., której znamiona ukarany miał wypełnić. Ponadto, obowiązek odbycia kwarantanny po przekroczeniu granicy państwowej, ustanowiony na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, jest niezgodny z Konstytucją. A zatem osoba, która nie zastosowała się do tego obowiązku, nie powinna być karana. Tylko obowiązki ustanowione w aktach normatywnych, które spełniają standardy konstytucyjne, powinny być wiążące dla obywateli w tym sensie, że w przypadku niewykonania takiego obowiązku organy państwa mają pełne prawo podjąć uzasadnione działania zmierzające do wyciągnięcia konsekwencji tego naruszenia, które doprowadzą do pogorszenia sytuacji prawnej obywateli. W przeciwnym razie, jakakolwiek sankcja zastosowana wobec obywatela, byłaby niesprawiedliwą reakcją państwa, którego organy same nie przestrzegały reguł prawnych w procesie tworzenia prawa. Z tych powodów kasacja okazała się zasadna (art. 535 § 5 k.p.k.), a konsekwencją jej uwzględnienia było uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie D. G. od przypisanego mu wykroczenia.