Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie podjęcia działań informacyjnych przez polskie placówki dyplomatyczne na temat zagrożeń związanych z podejmowaniem decyzji migracyjnych przez obywateli państw trzecich.

W związku z narastającym kryzysem polityki migracyjnej, pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich na bieżąco monitorują sytuację przy granicy polsko-białoruskiej. Przedstawiciele RPO regularnie wizytują tereny przygraniczne jak również placówki Straży Granicznej, do których trafiają migranci. Ponadto, codziennie monitorowane są doniesienia medialne związane z sytuacją na granicy.

Rzecznik z głębokim zaniepokojeniem przyjął informacje, z których wynika, że cudzoziemcy próbujący przedostać się na terytorium Unii Europejskiej, są celowo wprowadzani w błąd przez władze Białorusi co do sposobu jej przekroczenia. Zgodnie z doniesieniami medialnymi, w krajach pochodzenia migrantów rozpowszechniane są informacje niezgodne ze stanem prawnym i faktycznym. Osoby próbujące dostać się na terytorium Unii Europejskiej, zachęcane są do korzystania z usług białoruskich biur podroży, które mają zagwarantować bezpieczny transfer do Polski oraz dalej do państw trzecich Unii Europejskiej, poprzez terytorium Białorusi. Biura podróży w ramach wykupionej wycieczki, zapewniają bilet lotniczy do Mińska, białoruską wizę oraz przetransportowanie w okolice polsko-białoruskiej granicy. Dodatkowo część migrantów wierzy, iż strona białoruska umożliwi im bezpośredni transfer na terytorium Niemiec. Osoby wybierające tę formę podróży nie są jednak świadome, że opisane działania są niezgodne z międzynarodowym prawem, a sama próba przemytu przez granicę odbywa się za dodatkową, wysoką opłatą, na którą wiele osób nie stać.

Migranci, którzy pragną dostać się na terytorium Unii Europejskiej, we wskazany powyżej sposób, pozostawiani są w przygranicznych lasach, na łąkach i terenach bagnistych, bez schronienia, pożywienia, lekarstw oraz odpowiedniej odzieży, przy panujących o tej porze roku niskich temperaturach - w warunkach, które zagrażają ich życiu, zdrowiu oraz uwłaczają ich godności.

W ocenie RPO należy podjąć wszelkie możliwe działania, aby zapobiec dalszemu rozwojowi kryzysu polityki migracyjnej, a co za tym idzie uchronić cudzoziemców przed działaniami białoruskich służb godzących w ich godność oraz narażających ich na utratę ich zdrowia i życia.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie możliwości podjęcia działań informacyjnych przez polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, funkcjonujące w krajach pochodzenia migrantów, którzy przebywają przy polsko-białoruskiej granicy.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Spraw Zagranicznych w piśmie z 11 stycznia 2022 r. poinformował, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraz z placówkami zagranicznymi w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki od września 2021 r. prowadzi liczne działania polegające m.in. na informowaniu w państwach pochodzenia potencjalnych migrantów o obecnych działaniach reżimu białoruskiego ukierunkowanych na wykorzystywanie osób pochodzących z Bliskiego Wschodu i Afryki poprzez ściąganie ich na Białoruś pod pretekstem migracji do Europy oraz o stanowisku RP w tej sprawie. Polskie placówki dyplomatyczne podjęły wielopoziomowe działania informacyjne, w tym poprzez kontakty z lokalnymi mediami i zamieszczają w lokalnej prasie, na stronach internetowych placówek dyplomatycznych oraz w mediach społecznościowych informacje o obecnej presji migracyjnej na granicy polsko - białoruskiej oraz ostrzegają przed nieuczciwymi biurami podróży i zorganizowanymi grupami przemytników ludzi. Resort planuje kontynuować te działania. Polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne dystrybuowały także informacje dot. sytuacji na granicy również poprzez środowiska polonijne i kontakty w ramach korpusów dyplomatycznych w państwach urzędowania. Minister wskazał także, że starając się niwelować negatywne skutki nielegalnej migracji Polska aktywnie współpracuje z przedstawicielami organizacji regionalnych oraz międzynarodowych, głównie na forum Unii Europejskiej, NATO oraz OBWE. Jednocześnie kontynuowana jest ścisła współpracę z delegaturami UE w państwach Bliskiego Wschodu i Afryki.