Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Zdrowia i Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie problemów podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych wobec pacjentów wymagających domowej wentylacji mechanicznej z dnia 2021-11-15.

Adresat:
Minister Zdrowia
Sygnatura:
V.7012.9.2019
Data sprawy:
2021-11-15
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Zdrowia i Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie problemów podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych wobec pacjentów wymagających domowej wentylacji mechanicznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał sygnały od Ogólnopolskiego Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej zrzeszającego podmioty świadczące w skali kraju usługi pozaszpitalne na rzecz pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową, wymagających oddechu zastępczego. Zawierają one informację o problemach z jakimi mierzą się podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych wobec pacjentów wymagających domowej wentylacji mechanicznej oraz o konieczności podjęcia zmian systemowych w tym zakresie.

Przedstawiona sytuacja budzi zaniepokojenie, w szczególności w trudnym i dynamicznym czasie pandemii COVID-19, która stanowi wyzwanie zarówno dla świadczeniodawców, jak i samych pacjentów. Bowiem wraz z rozwojem pandemii koronawirusa w Polsce, podmioty zrzeszone w Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej zaczęły przyjmować do opieki domowej pacjentów wymagających mechanicznego wspomagania oddechu w wyniku powikłań pocovidowych. Niestety, jak dotąd nie wypracowano systemowego podejścia do kwalifikacji grupy pacjentów z powikłaniami pocovidowymi, kierowanych przez szpitale do domowej wentylacji. Jest to o tyle istotne, że pacjentów potrzebujących mechanicznego wspomagania oddechu może przybywać, co koresponduje z publicznymi twierdzeniami ekspertów w tej materii.

Kolejną podnoszoną kwestią wymagającą pilnej regulacji jest nierówne traktowanie przez NFZ pacjentów wymagających długoterminowej opieki domowej w zależności od miejsca zamieszkania i od wieku. Powyższe przejawia się w tym, że każdy Oddział Wojewódzki NFZ prowadzi swoją własną politykę rozliczania niniejszego świadczenia. Dochodzi do sytuacji, w których w tych rejonach kraju, gdzie członkowie Związku realizują świadczenie zespołu długoterminowej opieki domowej, pomimo że wykorzystali kontrakty i nie mają gwarancji spłaty nadwykonań przyjmują wszystkich pacjentów, których szpitale do nich kierują.

Podkreślenia wymaga, że świadczeniodawcy nie mają wpływu na liczbę skierowań do wentylacji domowej, gdyż pacjenci kierowani są bezpośrednio z oddziałów szpitalnych. Natomiast, zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia.

Zróżnicowanie w traktowaniu pacjentów dodatkowo wynikają również z wieku pacjenta. Pacjenci do 18. roku życia są objęci gwarantowanym przez NFZ finansowaniem świadczenia podczas gdy, w momencie ukończenia 18 lat cześć z nich zostaje wyrzucona z systemu, ponieważ gwarancja finansowania tego samego świadczenia lub kontynuacji świadczenia przestaje obowiązywać zgodnie z nowelizacją zarządzenia Prezesa NFZ z dnia 4 stycznia 2021 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej. Zmiany wprowadzone niniejszym zarządzeniem wynikają z przepisów ustawy o Funduszu Medycznym. Na podstawie tych przepisów wprowadzono bezlimitowe finansowanie świadczeń udzielonych świadczeniobiorcom do ukończenia 18. r.ż. W świetle wprowadzenia przedmiotowej regulacji, dotyczącej rozliczania świadczeń udzielonych pacjentom do 18. roku życia, istnieje potrzeba ustalenia sposobu kontynuacji leczenia tych pacjentów po ukończeniu 18. roku życia i rozliczania udzielanych im świadczeń w pełnej wysokości, tj. również po przekroczeniu limitów umownych.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w podnoszonej sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2022-01-25
Opis odpowiedzi:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 25 stycznia 2022 r. poinformował, że resort dostrzega problem rosnącego zapotrzebowania na świadczenia wentylacji mechanicznej i analizuje różne koncepcje, które mogą przyczynić się do poprawy sytuacji w omawianym obszarze. W dniu 9 lipca 2021 r. zostało przekazane Prezesowi Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji zlecenie na ustalenie taryfy dla świadczeń gwarantowanych z obszaru świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej obejmujących zespoły długoterminowej opieki domowej dla pacjentów wentylowanych mechanicznie. W dniu 30 listopada 2021 r. AOTMiT przekazała do zatwierdzenia projekt opracowanych taryf. Minister Zdrowia zatwierdził przedstawione taryfy oraz projekt obwieszczenia, wydał zgodę na publikację w BIP Agencji. W toku prac analitycznych Agencji uwidoczniła się potrzeba wprowadzenia zmian warunków udzielania świadczenia długoterminowej domowej wentylacji mechanicznej. Ministerstwo Zdrowia uruchomiło proces analityczny w przedmiotowym obszarze. Obecnie Minister oczekuje zaś na przekazanie materiałów przez konsultanta krajowego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.