Skarga nadzwyczajna od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego wydanego w sprawie z powództwa Miasta o opróżnienie lokalu z dnia 2021-01-23.
Skarga nadzwyczajna od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego wydanego w sprawie z powództwa Miasta o opróżnienie lokalu.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich Sąd w niniejszej sprawie rażąco naruszył przepisy prawa procesowego wskutek niezastosowania art. 15 ust. 4 w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, co skutkowało wydaniem wyroku zaocznego uwzględniającego żądanie eksmisji z lokalu mieszkalnego bez uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w sprawach o opróżnienie lokali mieszkalnych jest obligatoryjne i zmierza do udzielenia szczególnym grupom dłużników ochrony przed bezdomnością. Art. 15 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów stanowi, że w sprawie, o której mowa w ust. 1, wydanie wyroku zaocznego może nastąpić wyłącznie po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. W istocie Sąd nie podjął z urzędu czynności dowodowych w celu ustalenia sytuacji materialnej, zdrowotnej i bytowej pozwanych, co skutkowało dla pozwanego – osoby z niepełnosprawnością, negatywnymi konsekwencjami w postaci nieprzyznania mu uprawnienia do lokalu socjalnego.
Oczywiste jest, że działanie Sądu polegające na wezwaniu pozwanych do aktywności dowodowej nie mogło odnieść zamierzonego skutku, gdyż pozwani nie odebrali w terminie awizowanej korespondencji sądowej, a zatem nie mieli wiadomości o toczącym się postępowaniu, i w nim w ogóle nie uczestniczyli. W ocenie Rzecznika bierność pozwanych nie może im jednak szkodzić, gdyż przedmiotem postępowania była eksmisja z lokalu, z czym wiąże się, przewidziany w bezwzględnie obowiązujących przepisach prawa, obowiązek Sądu podjęcia inicjatywy dowodowej z urzędu.
Sąd Najwyższy uchylił punkt 1 zaskarżonego wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w W. z 16 czerwca 2015 r., tj. w zakresie dotyczącym R. B. i D. B. i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania temu Sądowi. W ocenie SN Sąd Rejonowy pominął okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego. Analiza materiałów postępowania sądowego oraz akt sądowych wskazują na niepełnosprawność R. B. i jego uprawnienie do pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Sąd Rejonowy był więc zobowiązany do zweryfikowania, czy Pozwani wypełniają przesłanki określone w art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów. Istnienie okoliczności uprawniających do otrzymania lokalu socjalnego (wg wówczas obowiązującej terminologii) Sąd Rejonowy był obowiązany badać z urzędu w stosunku do każdego z pozwanych. Zaskarżone orzeczenie w sposób rażący narusza prawo i powinno zostać uchylone dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej w pkt II sentencji w stosunku do R. B. i D. B. Rozpoznając ponownie sprawę zgodnie z obowiązującymi normami prawa, Sąd Rejonowy dokładnie zbada (działając także z urzędu) sytuację pozwanych lokatorów ustalając prawidłowo, czy i ewentualnie komu przysługuje uprawnienie do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu w świetle obowiązujących przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów.