Sprzeciw od decyzji Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej za naruszenie zakazu przemieszczania się osób przebywających na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2021-12-17.
Sprzeciw od decyzji Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej za naruszenie zakazu przemieszczania się osób przebywających na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł sprzeciw od ostatecznej decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. z dnia 20 kwietnia 2020 r. wymierzającej R. O. administracyjną karę pieniężną w kwocie 5000 zł za naruszenie zakazu przemieszczania się osób przebywających na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyzji tej Rzecznik zarzucił rażące naruszenie art. 48a ust. 1 pkt 1 i art. 46 ust. 4 pkt 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, rażące naruszenie art. 189c k. p. a. oraz rażące naruszenie art. 52 ust. 1 i 3 Konstytucji i wniósł o stwierdzenie jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k. p. a.
Rzecznik wskazał, że decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wydana została w tej sprawie z rażącym naruszeniem art. 46 ust. 4 pkt 1 i art. 48a ust. 1 pkt 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, kara pieniężna została bowiem nałożona za zachowanie, które zgodnie z ustawą, w ogóle nie podlegało sankcji administracyjnej.
Niezależnie od tego, że w samej ustawie nie było podstawy prawnej do nałożenia na stroną postępowania administracyjnej kary pieniężnej, jest oczywiste, że przepis § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. został wydany z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego. Upoważnienia zawarte w art. 46 ust. 4 i art. 46b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawierały bowiem umocowania dla Rady Ministrów do wprowadzenia w rozporządzeniu zakazu przemieszczania się. Z art. 52 ust. 3 Konstytucji wynika ponadto w sposób nie budzący wątpliwości, że wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 52 ust. 1 Konstytucji) może podlegać ograniczeniom określonym w ustawie.
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny po wszczęciu z urzędu, w związku ze sprzeciwem Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 17 grudnia 2021 r., postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. z dnia 20 kwietnia 2020 r. wymierzającej R.O. administracyjną karę pieniężną w kwocie 5000 zł za naruszenie zakazu przemieszczania się osób przebywających na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, postanowił odmówić stwierdzenia nieważności ww. decyzji.
PWIS uznał, że ostateczna decyzja PPIS w R. z dnia 20 kwietnia 2020 r. nie została wydana z rażącym naruszeniem prawa. PWIS nie znalazł także innych podstaw do wyeliminowania jej z obrotu prawnego. Odnosząc się do wskazanych w sprzeciwie Rzecznika naruszeń prawa, PWIS nie podzielił jego stanowiska. W ocenie organu bezspornym jest, że w dniu 17 kwietnia 2020 r., a więc w czasie stwierdzenia przez funkcjonariusza Policji naruszenia zakazu przemieszczania się przez R.O., obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z 10 kwietnia 2020 r., które w § 5 przewidywało zakaz przemieszczania się osób przebywających na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej do dnia 19 kwietnia 2020 r. z wyjątkiem przemieszczania się w celu określonym w zamkniętym katalogu zawartym w pkt 1-4 tego przepisu. PPIS w R. uznał, że w niniejszej sprawie nie zaszedł żaden z wyjątków zawartych w § 5 i wymierzył R.O. administracyjną karę pieniężną. W dniu wydania decyzji, tj. 20 kwietnia 2020 r. zakaz przemieszczania się przestał obowiązywać, albowiem w dniu 19 kwietnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, które derogowało rozporządzenie RM z 10 kwietnia 2020 r. Na podstawie nowych przepisów zakaz przemieszczania się z określonymi wyjątkami obowiązywał do 19 kwietnia 2020 r.
Organ nie zgodził się z poglądem Rzecznika, że w przedmiotowej sprawie należało zastosować reguły intertemporalne ze względu na zmiany ww. rozporządzenia. W ocenie PWIS, jeżeliby organy inspekcji sanitarnej miały prowadzić postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia określonych w art. 48 a ust. 1 ustawy o chorobach zakaźnych to przy zachowaniu wszelkich zasad postępowania, w tym zasady szybkości postępowania i czynnego udziału strony w postępowaniu, nie mogłyby wydać decyzji w czasie popełnienia deliktu administracyjnego ze względu na tak częste zmiany przepisów. Ponadto, zdaniem PWIS przepisy § 5 ww. rozporządzeń przewidywały nie całkowity zakaz poruszania się, lecz jedynie czasowe ograniczenie sposobu przemieszczania się. Z tego względu w ocenie PWIS, nie można stwierdzić, że przepisy §5 ww. rozporządzeń zostały wydane z przekroczeniem delegacji ustawowej. Organ nie podzielił także stanowiska RPO w zakresie rażącego naruszenia art. 52 ust. 1 i 3 Konstytucji.